همّد ابن ظفر ابن عمر (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، ادیب و ترجمان عصر 12 فارس-تاجیک. محمّد از ماوراءالنهر، ظاهراً از بخارا بوده است. او ترجمة فارسی «تاریخ بخارا» نرشهی را، که ابونصر دوباوی سال 1130 اجرا کرده بود، سال 1176 مختصر کرده است. این کتاب از اثرهای جالب و فصیح آن دور است.