خوریاک

خوریاک، خیریاک، خویراک، خوییاک، خیجراک، (allium seravsehani-cum) ، یک نوع پیاز خودرویست، که چون ترّه استعمال می‌کنند؛ از روی تصنیفات باتنیکه گیاه پیازبیخ بسیارساله‌ای است از عایلة پیازیها. پیازش مدوّر (برش 1، 5 سم) ، پایهش 20-65 سم قد می‌کشد. یک یا دوتا برگ دارد. برگش نیشترمانند (برش 1-3 سم) یا نیشترشکل ایلّیپسی (برش تا 4-5، 5 سم). خوشه‌گلش مدوّر، سیرگل. گلش 6-برگه، بنفش گلابی‌تاب. غوزه‌اش مدوّر (برش تقر. 4 مّ). ماههای ژوئن-ژوئیه گل می‌کند و ژوئیه-اوگ. تخم می‌بندد.

xوریاک فقط در آسیای میانه (جن. غربی پامیر و آلایی) می‌روید. در ریسپوبلیکة ما اساساً در ق-کوههای زرافشان و حصار و درواز، انچو­نین موضعهای تاجیکستان جنوبی (1700-2200 م از س. ب .) نمو می‌یابد. عادتاً در منطقه‌های جنگلزار گرمسیر (شیبلیک) و پهنبرگ، ارچه‌زار، نشیبیهای خاکی و ریگ و شولدار، سایة شخ و درختان (فرکزار، چارمغزّار، نسترنزار و غ .) می‌سبزد.

برگ خریاک را تر و تازه و خشکانیده اسیعمال می‌کنند. به مثل دیگر نوعهای پیاز خودرویی (سیاه‌علف، مدل، کمچ، گش بزک، پیاز کوهی، سر کوهی و غ .) معمول است. سبزة آن را دوای موشههی و

موقوی عضوهای هاضمه، برگش را سیرویتمین (مخصوصاً  ویتمین س) می‌حسابند.

د .: فلاره ا.ج.ش.س.، ت. 4، ل. ، 1935؛ فلاره تدجیکسکایی سّر، ت. 2 م.-ل. ، ims.

م. حاجیمتاو،