فربیهی

فربهی، در نسج زیر پوست، چربو و دیگر بافته‌های ارگانیزم از حد زیاد ذخیرشوی روغن را گویند. فربهی بیماری جدّیست. آن باعث انکشاف دیگر کسلیها، از قبیل اتیراسکلیراز، ضیقق دل، انفرکت میاکرد، گزک تلخه‌دان، کسلی قند شده می‌تواند. سبب فربهی گوناگون است. در انکشاف فربهی عاملهای ارثی اهمیت کلان دارند، آن چون اختلال مبادلة مادّه‌ها از نسل به نسل می‌گذرد. برای همین هم برزیادی وزن بدن بیشتر در بچگانی دیده می‌شود، که پدر و مادرشان فربهند.

یستیعمال برزیاد خوراکواری، که ترکیبش اساساً از کرباگیدرتها (عسل، قند، نان، طعام خمیری، خربزه، انگور، کرتاشکه و غیره) یا مادّه‌های روغن (قیماق، روغن دومبه، مسکه و غیره) عبارت است، به ظهور ارثی فربهی مساعدت می‌کند. افزایش بیماری فربهی با بهتر شدن شرایط میشی و پست شدن فعالیّت جسمانی آدمان (گیپاکینیزیه) زیچ علاقه‌مند است. آدم بیشتر در سن 40-70 فربه می‌شود. در آدم سالم بین قوّة غذایی و مقدار مصرف آن هماهنگی مویینی موجود است. این هماهنگی را اشتها تنظیم می‌کند. تنظیم اشتها به فعالیّت گیپاتلموس و قشر مغز سر وابسته است. فربهی در نتیجة علّت غدودهای عصارة داخلی (گیپافیز، سپرشکل، بالای گُرده) هم به وجود می‌آید.
موالیجه؛ برطرف نمودن سبب اساسی بیماری؛ پرهیز (خصوصاً از طعامهای سیرغذا) ، تغذیه مرتّب و شفایی، ورزش شفایی استعمال داروهای اشتهابند (فقط با مصلحت دُختُر). پیشگیری فربهی باید از آوان کودکی سر شود (رعایة ریجیم خوراکخوری، حرکت جسمانی و غیره).
دبیات: برناو و. گ. ، آجیرینی، مسکو، 1972. م. قابلاو.