فخری رومانی

فخری رومانی سعیدکرم سعیدهافیز (1829، دیهه رمانحاضره ریان خجند-1914، همان جا) ، شاعر خلقی تاجیک. از عایلة کاسب. با بارداری، دهقانی و کاسبی مشغول بوده است. فخری رومانی در اشعارش، که از غزل و مثنوی، رباعی عبارت بوده، در تأثیر نظم کلاسیکی فارس-تاجیک و ایجادیات دهنکی خلق ایجاد شده‌اند، اهل محنت را ترنم کرده، بر ضد ظلم و بی‌عدالتیهای حاکمان اعتراض نموده است:
رونق کار فقیران از کجا گیرد رواج،
میدیهد با نرخ گلّه کاسبان هر هفته باج.
قاق شد قاق و مویز، خرگیز نشد یکدان ثمر،
باز بر بالای این سلطان می‌گیرد خراج
و مخصوصاً در سرودن اشعار لیریکی مهارت بلند داشته است («چلق-پلق»، «ایی محیط جانیا» و غیره). آموزش ایجادیات فخری رومانی از سالهای 30 آغاز یافته است. م. تورسون‌زاده بار اوّل در «نمونة فلکلور تاجیک» (2، 1940) بعضی شعرهای او را درج کرده بود. اشعارش در کتابهای درسی و اثرهای علمی نیز به طبع رسیده‌اند. یکچند شعر به زبان ازبکی و ملمّعها (تاجیکی و ازبکی) نوشته است، که در بیاضی فراهم آمده‌اند. و. اسراری.