مختلف

بالت (آلمانی bolte) ، جزء نصبی استوانشکل، که یک نوگ آن سَرَک و نوگ دیگرش پیچ داشته، برای پیوست کردن قسمهای جداگانة ماشین و تجهیزات استفاده می‌شود. سَرَکهای بالت خیلی گوناگونند: 1) ششرویه، 2) مربّع، 3) نیمگیرد، 4) دوگوشه، 5) حلقه‌دار، 6) استوانشکل، 7) نهان، 8) نیم‌نهان و غیره. بالت …

بالاهوز، انسمبل معماری در قسم غربی ار­ک بخارا، که از مسجد، مناره و حوض عبارت است. قدیمترین قسمت انسمبل معماری حوض خشتگوشة با تخته‌سنگها روکششده است، که در قسم مرکزی آن واقع می‌باشد. این حوض یکی از حوضهای سیر‌شمار بوخا­ را بود، که تا فرارسی دوران شوروی اهالی را با …

بالاخان، در صنعت معماری خانه‌ای، که در با­لای بنای اساسی ساخته می‌شود. در آسیای مرکزی بالاخانه را در بالای دروازهانه نیز می‌سازند. بالاخانه ایواندار و بییوان می‌شود. تعیینات هر دو نوع آن در فصل گرما برهوا شدن اقامتگاه است. بالاخانه اصلاً در بناهای اقامتی، ولی گاهی در بناهای فرهنگی و …

بالار، جزء معماری، که برای پوشیدن بناهای اقامتی، مأموری، فرهنگی و در ساختمان پولها (کوپروکها) استفاده می‌شود. ‌اندازه، شکل و اقتدار بالار وابسته به جایی و موقع استفادة آن مویین می‌گردد. اصلاً در معماری بناها بالارهای چوبی کار می‌آیند، که سه نوعند: لوله‌بالار، چارلبّالار (بالار چاررخ یا چارتراش) ، بالار …

بالامیتر (یونانی بالی – نور و… متر) ، اسباب برای چِن کردن ‌افکنیشات الکترومگنیته (اساساً اینفره‌سرخ) ، که در اساس تغییریابی مقاومت الکتریکی مادّة به حرارت حسّاس ساخته شده است. بالامیتر را سال 1878 منجّم و فیزیک امریکایی س. پ. لینگل (1834-1906) اختراع کرده است. قسم اساسی بالامیتر لوحچة نهایت …

بالادری، جزو دیوارهای چینیش دستی، که در با­لای جایهای در و تیریزه گذاشته می‌شود. بالادری چوبی و آهنوبیتانی می‌شود. بالادری چوبی در بالای دو پهلودری وصل می‌گردد. بعضاً در مهمانخانه‌ها یا دیگر عمارتهای جمعیّتی بالادری با پهلودری یکجایه کنده‌کاری کرده می‌­شود، که خیلی زیباست (مثلاً، درهای مدرسة الغبیک در شهر …

بالیور (bolivar) سیمان (24. 7. 1783، کرکس، وینی­سواله، 17. 12. 1830-سنته-مرته، کالمبیه) ، یکی از راهبران مبارزة آزادی‌خواهانة مستملکه‌های اسپنیه در امریکای لاتینی، خادم دولتی. در شهر کرکس وینیسواله، در عایلة اشرافزاده تولد شده است. از پدر و مادر بروقت محروم گشته، تحت وصایت عمکش به کمال رسیده است. سالهای …

باقیری هیروی دانشمند و خوشنویس عصر 16-ا تاجیک. فرزند خطّاط معروف میرلی هرویی. صنعت نازک خطّاطی و خوشنویسی را از پد­رش آموخته است. باقر هرویی به غیر خونرمند خوشنویس بودن علمهای متداولة زمانش-خصوصاً کلام و حکمت را خیلی بتکمیل از خود نموده است. او اوّل در دربار حاکمان هندوستان خدمت …

بالدیریو الکساندر نیکالیویچ (29. 5. 1909، سنکت-پتربورگ-1993، همان جا) ، شرق‌شناس-ایران‌شناس روس، دکتر علمهای فیلولوژی (1954) ، پروفسور (1959). خادم خدمتنشاندادة علم جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان (1969). ختم‌کردة انستیتوت فلسفه، ادبیات و صنعت شهر لنین­گرد (1931). خادم علمی بزة تاجیکستانی آ.ع. اتّحاد جمهوری شوروی سوسیالیستی (1933-36) ، شوبة شرق ایر­میتج …

باقیری خوردیی کاشانی مولانا محمّدباقیر خرده‌فروش، متخلّص به باقر (فوت 1629، برهانپور هندوستان) ، شاعر فارسی‌زبان هندوستان. سبب با نام خرده‌ای مشهور بودن این شخص را مؤلف «تذکرة میخانه» ابدونّبی فخروزّمانی در آن دانسته است، که او به خرده‌فروشی (ریزوار‌فروشی) مشغول بوده است. سید نفیسی زادگاهش را دیهه خرده گفته …