«تاریخ وصّاف»

«تاریخ وصّاف» (نام پُرّه‌اش: «تجزیت-ال-امسار و تجزیت-ال-اعصار» «تقسیم شهرها از گذشت عصرها») ، اثر وصّاف شیرازی» سالهای 1298-1302 به زبان تاجیکی تألیف کرده است.

یک قسم «تاریخ واسّاف» به غزانخان (حکمرانی 1295-1304) و قسم دیگر آن به برادر رزانخان-الجیت و (حکمرانی 1304-18) و ابوسعید بهادر، که از شاهان ایران بودند، بخشیده شده است. «تاریخ واسّاف» دوام تاریخ جهانکُشا» اتملیک جوینی بوده، واقعه‌های اثر از سال 1258 آغاز یافته، با واقعه‌های سال 1328 به آخر می‌رسد. «تاریخ واسّاف» از 5 جلد عبارت بوده، موضوع اساسی آن تاریخ امپراتوری مغول در ایران و امیران گردو اطراف است.

مولّیف «تاریخ واسّاف» در نوشتن آن به «تاریخ جهانکُشا» پیروی کرده باشد هم، هنگام انشای کتاب به بیان مبالغه‌آمیز و اغراقدار بیشتر راه داده است. «تاریخ واسّاف» سرچشمة خوب بدیعی نیز به شمار می‌رود. در آن بعضاً جنبة ادبی بر جنبة تاریخی غلبه می‌کند. مؤلف غیر از بیان واقعه‌های تاریخی از حیات و ایجادیاتپ شاعران و نویسندگان زمان خود، مکتوبهای شاهان و امیران نقل می‌نماید، هنگام بیان واقعه‌ها بیشتر مثالهای شعری می‌آرد. «تاریخ وصّاف» برای آموختن واقعه‌هان تاریخی و ادبی عصرهای 13-14 از مأخذهای بااعتماد به شمار می‌رود. «تاریخ واسّاف» سالهای 1855 در تبریز، 1885، 1914، 1959 در تهران نشر و به زبانهای نیمیسی، ترکی، انگلیسی ترجمه شده است.