پهلوان محمود عشّاق ثمر­قندی

پهلوان محمود عشّاق ثمر­قندی، هافیز، نوازنده، بسته‌کار و موسیقی‌شناسی عصر 15 تاجیک. زادگاهش سمرقند. از جوانی به شعر و موسیقی هوس پیدا کرده، از استادان نامی ساز و آواز هنر آموخته است. پهلوان اوّل با گشتینگیری روز می‌گذرانیده است. از سلطان‌محمّد ادی ثمر­قندی پازوکیهای صنعت موسیقی را ازخود نموده، در نواختن عود، سرودخوانی مهارت تمام پیدا کرده است.

و در صنعت سرایندگی به استادان نامی دوره‌اش همپایه شده، به نام اشّادی مشرّف گردیده است. برابر این با تخلّص اگشاقی شعرهای دلکش می‌گفته است. بعد کمالات ایجادی به هرات رفته، با استاد شادی، غلام شادی و دیگران همکاری نموده، به مقامهای «عشّاق»، «عراق»، «بزرگ» و «راست» صوت، عمل، نقش و پیشرو تصنیف کر­ده است. از تصنیفات او مخصوصاً «عمل عشّاقی»، «صوت عشّاقی»، «نقش عشّاقی» و غیره در هرات و سمرقند شهرت زیاد داشته‌اند. پهلوان در هرات از عالم گذشته است.