نازیل xوجندی

نازل xوجندی اوز‌محمّد ابن حاجی‌محمّد (1790، خجند-1876، خجند) ، شاعر تاجیک. در اشعارش «نازله، «نازلی»، «طرازی»، تخلّص کرده است. نازل xوجند در مکتب و مدرسه‌های خجند و خجند تحصیل نموده، از سالهای 20 عصرهای 19 به صفت شخص فاضل و شاعر نمایان دور شهرت یافت. از او دو دیوان اشعار-«دیوان غزلیات» و «هجویاتنامه» به ما رسیده است. دیوانهای شاعر از غزلیات، رباعیات، موخه‌اشسات، مقطّعات، قصاید، مسمّط و مثنویها ترکیب یافته، جمع 5704 بیت را فرا گرفته‌اند. در اشعار او افکار پیشقدم اجتماعی و سیاسی دور عکس یافته است.

نازیل xوجندی وضع محیط تیره ظلمپرور، احوال وزنین اهل خرد و دانش، خاری و ذلیلی مردم را به قلم آورده است. در هجویات نازل xوجندی آرزوی طبقه‌های پایان اجتماعی افاده یافته، علّت و غزالت زندگی عملداران دولت، روکاپیس، امیر و وزیران تنکید و مذمّت شده است. قسمی از اشع­ار نازل xوجندی در بین مردم پهن شده، همچون سرودهای دلپسند خلقی زمزمه می‌گردند و به واسطة رادیو و تلویزیون خوانده می‌شوند و یا حکم اثرهای فلکلوری را گرفته‌اند. نازل xوجندی در ادبیات نیمة اوّل عصر 19 تاجیک مقام ارزنده‌ای دارد. نازل xوجندی به زبان ازبکی هم شعر گفته در انکشاف ادبیات ازبک caهم گذاشته است.

د .: کریماو و. ، نایل خوچیدی، د. ، 1978.