«مجمع-ال-فصحا»

«مجمع-ال-فصحا» تزکیره، تألیف رضاقلی‌خان هدایت. تألیفش سال 1857 به اتمام رسیده است. «مجمع-ال-فصحا» تذکرة عمومی بو­ده، در آن دایر به حیات و آثار 865 تن شاعران و ادیبان، شاهان و حاکمان و شاهزادگان و عملداران شاعرتبع ماوراءالنهر و خراسان، ایران و هندوستان و دیگ. ولایتها، که از عصر 8 تا هنگام تع­لیف تذکره‌ حیات به cap برده‌اند، معلومات و از اشعار آنها نمونه‌ها آورده شده است. «م مجمع-ال-فصحا» به غیر از قسمهای مقدّموی، دیباچه (راجع به اهمیت سخن منظوم) و باب مخصوص به تصویر احوال و آثار ناصرودّینشاه قاجار بخشیده شدد، چهار باب جداگانه دا­رد ، که اساس تذکره‌ را تشکیل داده، شرح حال نه اشعار حاکمان شاعرتبع (ایز الف .) و شاعران حقیقی را (752 نفر) در بر می‌گیرند. در تذکره‌ شاعران موافی­ق زمان زینگدگیشان به قدیمیان، وسطیان و معاصران (نسبت به زمان زندگی مرتّب) تقسیم شده، در هر قسمت از روی حرف نخستین نام و یا تخلّصشان موافق ترتیب الفبای عربی آورده شده‌اند. بنا به گفتة مؤلف، معلومات و نمونه‌های در تذکره‌ ثبتگردیده از بیاض و سفینه‌ها و مجموعه و منبعهای ادبی و تاریخی پیشین در ظرف 30 سال جمع‌آوری شده‌اند. «مجمع-ال-فصحا» در آوردن بعضی تاریخها، شعرها و دلیلهای ترجمیهالی از اشتباهات حال پست، ولی قطع نظر به این بارای آموختن تاریخ ادبیات فارس-تاجیک و ادبیات ا. 19 ایران اهمیت کلان دارد.

نشر .:

ه. علی‌مرداناو.