قزوینی نجم‌الدّین علی‌

قزوینی نجم‌الدّین علی‌ ابن عمر کاتب قزوینی (س. تو. نامعلوم، قزوین-وف. 1277) ، فیلسوف و هیت‌شناس فارس-تاجیک. یکی از شاگردان نصیر‌الدّین طوسی ق. در رصدخانة مراغه مشاهده‌ها گذرانیده است. در مکتب علمی مراغه همچون عالم معروف از علم منطق درس گفته است. یکی از استادان قطب‌الدّین شیرازی بود. اثر مشهور ق. «حکمت-ال-این» بارها از طرف عالمان شرق میانه و نزدیک شرح داده شد. این اثر از 5 کتاب عبارت است: «فی احکام-ال-اجسام»، «فی حرکت-ال-اجسام»، «فی احکام-ال-افلاک»، «فی احکام-ال-عناصر»، فی-ن-نفس». از آثار «جامع-ال-حکایک ل کشف-ال-حقایق»، «شرح-ال-میجیستی»، «رساله شمسیه فی-ال-قواعد-ال-منطقیه» را می‌توان نامبر کرد، که بسیار نسخه‌های آنها در کتابخانه‌های تاشکینت، لنینگراد، قاهره، لاندان، قزان، استامبول محفوظند. تنها در کتابخانة این-ت شرق‌شناسی اف رسّ ازب. قریب 20 نسخة «حکمت-ال-این» ق. موجود است. یک نسخة نادر نسبتاً قدیمة این اثر در شعبة دستنویسهای کتابخانة ریسپوبلیکوی به نام ا. فردوسی (دوشنبه) تحت رقم 324 محفوظ aست.

عبدالله‌زاده.