اپاس

اپاس (یون. epos-سخن، حکایه، نقل) ، یکی از سه جنس ادبی بوده، رمان، پاوست، حکایه، ناویلّه، آچیرک، داستان، مثل، افسانه و روایت را در بر می‌گیرد. ه. هم به مثل درمه عملیات، زدوخورد، نزاع و ماجرای پیرسانجها را انعکاس می‌نماید.

در ه. نقل مقام اساسی دارد. نقل (معلّلف یا گوینده) با دیالوگ و مانالاگ پیرسانجها آمیخته گردیدن به حلّ ضدیت و نزاعهای اثر بدیعی مدد می‌رساند. در ه. ماهیّت حادثه‌ها به واسطة بیانات مؤلف و نطق پیرسانجها آشکار می‌گردد. نوعهای ه. با تقاضای متدهای گوناگون ادبی تکمیل می‌یابند، کامپازیتسیه و واسطه‌های تصویر آنها دیگر می‌شوند. سخن معلّلیف یا ناقل در ه. بیشتر با زمان گذشتة فعل و شخص سوّم می‌آید. امّا دو ه.-ا دورة نو و نوترین زمان گذشته با زمانهای حاضره و آینده آمیزش می‌یابد و ناقل همچون شخص یکم در بارة حادثه‌ها نقل می‌نماید. سیوجیت ه. خیلی گوناگون می‌شود. در یک مورد حادثه‌ها بغایت تیز و تند و پرشدت صورت می‌گیرند (اثرهای سرگذشتی، دیتیکتیوی و غ .) ، در مورد دیگر شکل ایپیکی آرام و بتدریج به نظر می‌رسد (رمانهای میشی و عایلوی، تاریخی و 7 .). بعضاً حادثه‌ها وابسته به کارکتریستیکه‌های پسیخالاگی یا تحلیلی به طرزهای گوناگون جریان می‌یابند: یک ادیب بیانات ریلیستی را می‌پرورد، دیگری به تصویر رمانتیک میل می‌کند و غ. پااتیکه، اسلوب و واسطه‌های تصویر بدیعی ه. نیز رنگارنگ است. از این جاست، که سه شکل اساسی ه. وجود دارد: خرد (آچیرک، ناویلّه، حکایه، افسانه) ، میانه (پاوست) و کلان (رمان، دلاگیه، تریلوژی، تیترلوژی، ایپاپیّه و غ .).

س. تباراف.