بدورشیتاو رشیت

بدورشیتاو رشیت (تولد 22. 7. 1935، شهر قُرغان‌تپّه) ، رسّام تاجیک. ختم‌کردة آموزشگاه جمهوریوی رسّامی شهر دوشنبه (1958). شاگرد گ. ا. کوزمین و و. م. باباریکین. فعالیّت رسّامی‌اش از سال 1960 آغاز گردیده، اثرهای اوّلینش نسبتاً ساده و عادی و بیشتر به تصویر منظره بخشیده شده‌اند («منظرة بهار»، «در گلگشته تئاتر تابستانه»، «روز آفتابی»، هر سه-1960). پس از سف­ر ایجادی به شهر و دهات چومهوری مضمون مصوّرخای ابدورشیتاو بایی و رنگین گشته، دایرة تصویرش نیز توسعه می‌یابد.

مینبعد قهرمانان مصوّرخای او کوهکنها، نیفتچیان، پخته‌کاران، چوپانان و کارگران عادی قرار می‌گیرند. جستجوی قهرمانان از جوش و خروش زندگی و تصویر باوری‌بخش طبیعت به مصوّره‌های رسّام دراماتیزم خاص بخشیده، باعث واقع و طبیعی برآمدن اثرهایش گردیده‌اند.

در مصوّره‌های «مستچاهیان» (1969، از سلسلة «فاتحان زمین دلورزین») رسّام چهار نفر دهاته را تصویر نموده است، که کوهسار را ترک کرده، در وادی به شغل نو و طرز زندگی نو پرداخته‌اند. اتّحاد مردم، ارتباط باطنی و یگانگی روحی آنها ضمن محنت یکجایه اساس موضوع مصوّره‌های «فاتحان زمین نوکارم» (1969) ، «دختران از پنج» (1969) ، «صحبت» (1971) و غیره گردیده‌اند.

رسّام نظام زندگی را در محنت می‌بیند و زیم­ن فعالیّت و زندگی صنف کارگر یک سلسله مصوّره‌های لیریکی و تاریخی و میشی آفریده است: «بتون‌ریزان» (1970) ، «بافنده‌ها» (1972) ، «ایجادکاران» (1972) ، «تراکتورچی» (197) ، «در بریگدة ایوانف. الیومینیی ریگر» (1975) «در کارخانة ریخته‌گری «تاجیکگیدراگریگت» (1981) ، «وخشسترایی»، «در آینده”(1984). در مصوّره‌های به نیروگاه برقی آبی نارک بخشیده‌اش مردانگی و متانت، قهرمانی و فداکاری و دوستی و برادری مردم ساویتی را تصویر نموده است: «شام نا­رک» (1975) ، «شهپیمای مانتجچی» (1977) ، «جوانان از توتقوول» (1978) ، «شنبهگی در نارک» (1978) ، «ن­وای خیربادی با نارک» (1983) و غیره.

جوستوجوهای ایجادی سالهای آخر ابدورشیتاو، درک فیلسوفانة عالم، احساس شاعرانة زندگی، جلوة تفکر وسیله‌های به وجود آمدن یک سیلسی­له اثرهای مرکّب رنگینموزوی و گوناگون‌ساخت گردیدند: «قلعة سرخ»، «بودا» (1981) ، «مکالمه. پارتریته ارتیسته خلکی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان هاشم گدایف در رل گملیت»، تریپتیخ «از سرودهای سالهای جنگ» و غیره.

بدورشیتاو در دوام فعالیّت ایجادی‌اش (تا سال 1986) بیشتر از 150 اثر رسّامی و زیاده از 90 اثر رسّا­می سیاخقلمی آفریده است. ابدورشیتاو اشتراکچی بسیار نمایشهای اثرهای رسّامان جمهوری تاجیکستان، اتّیفاک ساویتی و خارجه می‌با­شد. دارندة مکافات کامساما­ل لنینی (1972).

به رومینیه (1972) ، ریسپوبلیکة دموکراتی ژرمنیه (1975، 1977) ، افغانستان (1977) ، نیپل (1979) و اتلیه (1980) سفر هنری کرده است. با گرماتة فخری پریزیدیوم ساویت عالی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان سرفراز گردیده است. عضو اتّحاد رسّامان تاجیکستان از سالی 1970. ‘ ب. رحمتاو.