تاربیرنیت، مینیرلیست از گروه عورنهای ابرقمانند، سu (uا2) 2 •[ر04]2 • 12ن2ا. کریستلهایش خرد و تُنُک. رنگش سبز روشن؛ صدفجیلا؛ نهایت رادیواکتیویست. سختی‌اش 2-3؛ زیچی‌اش 3200-3600 کگ/م3؛ مورت. تاربیرنیت محصول فرسایش مینیرلهای عورندار می‌باشد. در هوای گشاد خشک تدریجاً به می‌ته تاربیرنیت سu (uo2) 2[ر04]2 • 8ن2ا تبدل می‌یابد.

تار، 1) ساز موسیقییست، که با مضراب (ناخنک) می‌نوازند. تار در ایران، کوکز و آسیای میانه خیلی معمول است. در تاجیکستان و ازبکستان بعضاً تار آذربایجانی هم می‌گویند. تار کاسة به رقم 8 مانند داشت، از چوب توت تراشیده می‌شود. به روی کاسه‌اش پردة دل گاو را مکشند. درازی عمومی‌اش …

تاپانیمیکه (از یونانی (topos-محل، مکا جایی و onuma-نام) ، یک جزء آنامستیکه (نام‌شناسی)، که تاریخ و شرایط پیدایش، انکشاف، معنا و مندرجه و مکان انتشار نامهای گیاگرفی (تاپانیمها) را می‌آموزد. مجموع نامهای گیاگرفی این یا آن محل تاپانیمییّه آن می‌باشد. برای اشاره‌ نام محلهای کلان اصطلاح مکراتاپانیم» (مک را…-کلان) ، …

تاپالوژی (از یونانی tاراs-جایی و… لوژی) ، یک فصل متیمتیکه را نامند، که مفهوم متّصلی-یکی از مهمترین مفهومهای متیمتیکه را می‌آموزد. به عبارة دیگر، تاپالوژی مفهوم بی‌فاصلگی را (که مثلاً، در مفهوم حدود افاده می‌شود) همجیهته تدقیق می‌کند. تیپالوژی سطحها محدود نیست و ضمن این تاپالوژی بسیارچینه به میان آمد. …

تاپاگرفیه (از یونانی (topos-جایی، محل و… گرفیه) ، آموزش گیاگرفی و گیامیتری محل توسط صورتگیری (از زمین، هوا، کیهان) و در اساس آن ترتیب دادنّ خریطه‌های تایاگرافی را گویند.

تاپینمبور، ناک زمینی (نیliantus (tuberosus) ، گیاهیست به آفتاب‌پرست مانند (از عایلة مرکّبگولها). پایهش راست، سیربرگ، تا 2، 5 م (در ناحیه‌های جنوب بعضاً تا 4 م) قد می‌کشد. تاپیمبور خودرویی در امیریکة شمالی می‌روید . آن را بار اوّل هندیهای امریکا کشت کرده‌اند. تاپیمبور را سال 1612 به اوراپه …

تاپز، مینیرلیست از گروه سلیکاتها، اl2 (sio4) (غ، آن) 2. کریس-تلّهای پریزمشکل (وه‌انشان تا 60-80 کگ) حاصل می‌کند. رنگ تاپز زرد، سبز، کبود و گلابیست؛ تاپز بی‌رنگ نیز هست. سختی‌اش 8؛ زیچی‌اش 3400-3640 کگ/م3. کریستلّهای شفّاف بی‌رنگ و خوش‌رنگ تاپز سنگ قیمت‌بهایند. جنسهای تاپزدار (گرییزینها) را چون مصالح آتش‌تاب‌آور استفاده …

تانّه (از فرنسوزی tonne) واحد اساسی مسّه؛ برابر 1000 کگ. تُن در زبان روسی، تاجیکی و بیبینلخلقی (قبول شده است. در شمه تُن دراز (1016، 047 کگ) و تُن کوتاه را (907، 185 کگ) نیو استفاده می‌برند.

تانزیلّیت (از لاتینی tosillae-غدودهای بادام‌شکل) ، التهاب بادامک را گویند. شدید (نگرید انگینه) و مزمن می‌شود. تانزیلّیت مزمن عادتاً در نتیجة تکرار یافتن انگینه انکشاف می‌یابد. خنگام تانزیلّیت مزمن زخم پیدا کردن پردة لعابی، نمو بافته‌های نامکمّل پیوندی، پیدایش ریم در بادامک مشاهده می‌شود. تانزیلّیت مزمن ممکن است باعث ترباد، …

تانگه (تاngه) ، شاهی تانگه، دولتیست در جنوب و غرب اقیانوس آرام، در گلجزیرة تانگه. مساحتش 699 کم2. اهالی‌اش 101، 2 هزار نفر (1983)؛ اساساً پالینیزیها-تانگیها. زبان رسمی-تانگه‌ای و انگلیسی. دینشان اساساً پراتیستنتی؛ کتالیکان و نصرانیان نیز هستند. پایتخت و بندر اساسی‌اش نوکولافه. تانگه به اتّحاد بریتنیه داخل است. سردار …