باقیر ابن عثمان بخاری اچّی، سیّدباقیر، محمّدباقیر ابن عثمان ابن داوود ابن شکر‌الله (فوت تقریباً 1687) ، شاعر، عارف و فقیه فارسی‌زبان هندوستان. از نبیرگان (بازماندگان)-ا سیّدجلال‌الدّین بخاری، معروف به جهانیان جهانگشت (1308-1383). سیّدجلال‌الدّین نخستین کسیست، که از بخارا به نیم‌جزیرة هند کوچید و سلسلة سادات بخاری را در روستای …

باقیر امام باقر، ابوجعفر محمّد ابن علی‌ ابن هوسین ابن علی‌ ابن ابیتالیب، ملقّب به باقر و-ل-علوم؛ با لقبهای «هادی» و «شاکر» نیز یاد می‌شود (677 یا 678، مدینه-732، همان جا؛ مدفون در گورستان بقیع) ، یکی از علمای برجستة صدر اسلام و از جملة تابعین. باقر هم از جانب …

باقی‌محمّدی وراتیپّه‌ای ختّات تاجیک (عصر 19). در محلة باغکلان اوراتپّه در عایلة باغبان تولد یافته، نزد تغایش، خطّاط نامی تور‌خواجة ‌یستروشنی تعلیم گرفته است. باقی‌محمّد بسیار اشعار و اثرها را کتابت کرده است. از جمله «نگارستان» نام اثر کتابتکردة او در گنجینة دستخطهای انستیتوت شرق‌شناسی آ.ع. ازبکستان تحت رقم 3494 …

باقی‌محمّد  (فوت 1605) ، خان بخارا، از سلالة اشترخانیان (1601-05) ، پسر سلطان جانی‌بیک. وکیل شیبانیان پیر‌محمّدخان (1598-1601) باقی‌محمّد را برای خدمتهای شایانش حاکم سمرقند تعیین کرده است (1599). باقی‌محمّد بعد موقع خود را مستحکم نمودن حتّی از اطاعت به پیر‌محمّدخان سرکشی کرده، به مقابل او می‌شورید. ماه ژوئن 1601 …

باقیلانی ابوبکر محمّد ابن تیییب (950، بسره-1013، بغداد) ، متکلّم و فقیه معروف عرب، نماییدة اشعریه. علمهای زمانش را در زادگاخش آموخته، به مذهب اشعرییگرایید و یکی از دایان و مبلّغان تعلیمات این جریان گردید. عضدودّوله او را برای بحث و مناظرخای علمی و شرعی با اهل اعتزال به شیراز …

باقیلا (vicia faba یا faba vulgaris) ، باقلا، باقلی، یک نوع زراعت لُبیایی. تیرّیشة دراز (تا 200 سم) دارد. پایهش راست (150-200 سم) ، درون‌خالی. برگش پرشکل جفت. خوشگولش سیرگل؛ گلش سفید، گلابی، در کنارهایش داغهای سیاه دارد. میوه‌اش غلافک 4-6-تخمه (درازی‌اش 4-10 سم؛ وزن 1000 دانه تخمش 300-800 گ). …

باقیی جرّاهی سمرقندی آهنگساز، حافظ، نوازنده، موسیقیدان، شاعر و طبیب تاجیک (نیمة دوّم عصر 16-اوّل عصر 17). زادگاهش سمرقند. اساسهای نظریه‌وی و عملی علم موسیقی و دیگر علمهای زمانش را از پدرش، که طبیب و دانشمند مشهور بود و طبع شاعری نیز داشت، آموخته است. بعدتر به بخارا رفته، نزد …

باقیی خومدانکی شاعر تاجیک (عصر 16). در سمرقند تولد یافته، زندگی و ایجاد کرد­ست. موافق معلومات تذکره‌‌نگار مطربی باقی خمدانکی شاعر بامهارت و خوش‌طبع بوده است. مطربی اینچنین از صاحبدیوان بودنش اتگیلاع داده است. ابیات زیرین ن­مونه‌ای از اشعار باقی خمدانکی می‌باشند: نبرد مهر تو از سینة من ماه کسی، …

باقیی رودی (سال تولد نامعلوم، بخارا-1560، هرات) ، آهنگساز، سراینده، موسیقیدان و شاعر تاجیک. اساسهای ابتدایی شعر و موسیقی را از پدرش آموخته، برای تکمیل دانش و هنر به سمرقند و مرو و هرات سفر کرده است. از جوانی به فراگیری نواختن سازهای موسیقی، بخصوص رود، قانون، بربط (عود) ، …

باقیی ماوراونّهری شاعر تاجیک (عصر 16). جزئیات شرح حالش در تذکره‌ها نیامده است. در تذکرة «عرفات و-ل-عاشقین» تقی‌الدّین اوحدی رباعی زیرین به او نسبت داده شده است: سیب ذقنت، که داده دلها به جنون، هالیست بر آن، که می‌برد دل به فسون. نی-نه، غلطم به غایت لطف و صفا، سیبیست، …