آتچاپر، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق سر­ممنتایی  ریان پنج، ولایت قورغاپ تپّه. تیرّیتاریة کالخوز به نام ف. ه. دزیر­جینسکیی. از آتچاپر تo مرکز ساویت قشلاق 4 کیلومتر، تا ریان 8 کیلومتر؛ راه آسفالتپوش. هالی‌اش 1580 نفر (1981) ، تاجیکان و ازبکها. مکتب 8-ساله، کتابخانه، کلوب، پونکت طبّی، مگزین دارد. ساحه‌های …

آتشدان، آشدان، ک آ نو ن، کو­ره. م ا ن ق ا ل، د ا گ د آ ن، جایست، که در آن آتش‌ افروزند. آتشدان را در ابتدا برای خوراکپزی، نانپزی، گرم کردن خانه و غیره استفاده می‌بردند. با مرور زماو وظیفة آتشدان تغییر یافته، نمودهای گوناگون آن، به …

«آتیچیستوینّыی 3پیسک» («دستخطهای وطن») ، 1) جرنل درمادة روسی، که سالهای 1820-30 ا پ. سوینین در پتربورگ نشر می‌کرد. جرنل عاید به صناعت، ایتنا­گرفیه و تاریخ روس متیرنلها چاپ کرده، خوانندگان را با اثرهای نویسندگان از بینّ خلق برآمده (ا. ا. الیپناو، ف. ن. سلیپ اشکین و دیگر) شناس می‌نمود. …

آفارت (از فرنسوی eau-forte-ترشیهای نیتروژنی) ، یک نوع معمول حکاکی در فلزات، که تصویر را با یاری ترشیها (کیسلاته) می‌آفرند. روی مس یا سرب سفته را پاک می‌کنند. سپس، با یاری سوزن حکاکی نقش می‌برارند و به روی آن ترش می‌ریزند. جای نقش از تأثیر ترشی چقورتر شده. تصویر حاصل …

آفیسیرنی ساویتی،  پیریخ وادیگی مرکّبیست در پامیر شرقی (pیانین مرغاب ولایت اوطانامی بدخشان کوهی). در نشیبی شمالی قطارکوه موزقول، در سرگه دریای بویبیتل (شاخاب چپ کوکویبیلس و، حوزة برتنگ) واقع گشته است. تول پیریخ 7، 8 کیلومتر، مساحت عمومی‌اش 13، 6 کیلومتر2، حجم آن 1، 35 کیلومتر3. نقطة بلندترین پیریخ …

اوین سیو (نام دیگرش-یون ش و؛ 1007، لولین، حاضره سزین، موزا فات سزینس-1072) ، نویسندة ختایی. نمایندن نثر کلاسیکی بوده، به قطار «هشت استاد بزرگ دورة تن و سون» (عصرهای 7-13) داخل می‌شود. منصبهای عالی دولتی داشت. بر ضد اسلوب شکلپرستی در نثر برآمد، سادهبیانی و مضمون بلند اس­ر بدیعی …

آفیسیران ساویتی، نام قلّه در قسم مرکزی قطارکوه موزقول (پامیر شرقی). بلندی‌اش 6233 متر. در اطراف قلّه قسم زیاد پیریخهای قطارکوه موزقول جایگیر شده‌اند، که شاخاب دریاهای مرغاب په کوکویبیلس و از آن آغاز می‌یابند.

آتّوه (ottawa) ، دریایست در جنوب شرق کنده، شاخاب چپ دریای حضرت لورینتیی. سرگهش در بلندن لورینتیی. طولش 1120 کیلومتر، مساحت حوزه‌اش 115 هزار کیلومتر2. ه‌ا چندین کولها می‌گذرد، جا-جا آستانه‌ها دارد. صرف آب در پایان آبش به خیساب میانه قریب 2000 متره/ثانیه. دیکبر یخ بسته، آوریل یخش آب می‌ش­ود. …

افیسیر (نیمیسی offizier-شخص وظیفه‌دار) ، اهل فرمان و سردار در قوّه‌های مسلّح، میلیسیه و پلیسیه. آفیسیر رتبة حربی دارد. اوّلها آنهای را، که وظیفه‌های دولتی داشتند، آفیسیر می‌نامیدند. در ارمیة روس منصبهای آفیسیری یکمین بار در «پالکهای شکل نو» (عصر 16) جاری شد. در روسیه از اوّل عصر 18 آفیسیر …

«آفرین‌‌نامه» اثر ابوشکور بلخی، که سال 944-45 نظم شده است. «آفرین‌‌نامه» در ادبیات کلاسیکی فارس-تاجیک یکی از اوّلین مثنویهای اخلاقیست در وزن اتکاریب. تا زمان ما از این مثنوی 300 بیته پراکنده رسیده است. که از منبع و سرچشمه‌های ادبی جمع‌آوری شده‌اند. در «آفرین‌‌نامه» اندیشه‌ها و عقاید ابوشکور بلخی عاید …