پنج‌شاخه، چارشاخه، سه‌شاخه، اسباب دهقانی. پنج‌شاخه چوبین و آهنین می‌شود. پنج‌شاخة چوبین از سه قسم عبارت است: دسته، تختچة به دسته پیوست و شاخه‌ها. دسته از چوب بید (درازی‌اش 150-180 سم) ، شاخه‌ها (درازیشان 28-33 سم) از چوب سخت (زرنگ، فرق، ارغه‌ای، زردآلو و غیره) تییار کرده می‌شوند. شاخه‌ها را …

پنجشیری دستگیر (تولدش 1933، دیهه قابزان رخة پلجشیر ولایت پروان افغانستان) ، نویسنده، خادم پرتیوی و دولتی افغا­نستان، یکی از اساس‌گذاران پرتیة دموکراتی خلق افغانستان (پدخه). مکتب ابتدایی را در هرات (1948) ، دارالمعلمیل و انی­ویرسیتیت (فکولتیت ادبیات و علوم بشری) -را در کابل (1958) ختم کرده است. سالهای 1958-1959 …

پنجتار اسباب موسیقی تاری، که در ناحیه‌های پامیر و درواز معمول است. از روی ساخت و پرده‌بندی‌اش بیشتر به تنبور مانند. پنج‌تار پنج تار دارد، که این طور جور می‌کنند: پنجتار در السمبلهای گوناگون انسترومینتلی و همچون ساز یکه‌خوانی استفاده می‌شود. خیلهای گوناگون پنج‌تار در افغانستان، هندوستان و ایران نیز …

پنج‌سالة یکم، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق مدنیّت رویان کالخوز‌‌آباد، ولایت قُرغان تپّه. تیرّیتاریة کالخوز «ق زیل اکتبر». ز دیهه تا مرکز ساویت قشلاق 23 کم، تا ریان 8 کم؛ راه اس­فلتپوش. اهالی‌اش 372 نفر (1983) ، ازبکها. دیهه کلوب، چایخانه، آشخانه، شعبة علاقه دارد. ساحه‌های اساسی خواجگی-پخته‌کاری، چارواداری. زمینها …

پنج‌سالة دوّم، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق توغلن ریان کالخوز‌‌آباد، ولایت قُرغان تپّه. تیرّیتاریة کالخوز به نام ا. لنین. از دیهه تا مرکز ساویت قشلاق و تا ریان 6 کم؛ راه آسفالتپوش. هالی‌اش 1548 نفر (1983) ، تاجیکان. دیهه مکتب میانه، کلوب، کتابخانه، مگزین، شعبة علاقه و فیر­مة گاوپروری دارد. …

پنجابیها، اهالی اساسی وی­لایت جوگرافی و تاریخی پنجاب (تیرّیتاریة حاضرة شتتهای پنجاب، هرینه در هندوستان و مضافات پنجاب در پاکستان). شماره‌اشان زیاده از 70 ملن نفر (1978). اکثریّت پنجاب با زبان پنجابی گپ می‌زنند، اقلیّت با زبان هند (در هندوستان) ، با لهجة لیند (لحنده) و زبان اردو (در پا­کستان). …

پنجاب ولایت تاریخییست در آسیای جنوبی، در حدود هندوستان و پاکستان. قسم شمالی همواری هند و گنگ را اشغال می‌کند. در قسم غربیپ پنجاب بیابان تخل واقع گشته است. دریاهای ستلج،  چیلم، چیناب، رو و بس با دریای پنجند درآمیخته، زمینهای کارم پنجاب را آبشار می‌کنند. اکثر جایهای بلندش 150-350 …

پنجیکان، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق سیمیگنج ریان آرجانیکیدزیاباد رسّ تاجّیکستان. تیرّیتاریة ساوخاز «آرجانیکیدزی‌‌آباد». ز پنجیکان تا مرکز ساویت قشلاق 10 کم، تا ریان 9 کم؛ راه آسفالتپوش. اهالی‌اش 492 نفر (1983) ، تاجیکان. دیهه مگزین دارد. ساحة اساسی خواجگی-سبزه‌وات‌کاری. زمینها از دریای سیمیگنج آبیاری می‌شوند.

پنج‌ضرب، صدای پست اسبابهای موسیقییست، که به نه‌ای موافق می‌آید. در نتیجة با پنج انگشت پوشانیدن پرده‌های نه‌ای پنج‌ضرب حاصل می‌شود. پنج‌ضرب نسبت به صدای «چارضرب» و «سیزرب» پست بوده، بیشتر به انسمبل، ارکستر و سرود حافظان یکّه‌های جور می‌شود.

«پنجگاه راست»، شکل آهنگییست در ترکیب مقامهای خوارزمی، که از طرف کامل خوارزمی مرتّب گشته است. نیمة اوّل عصر 18 در اساس آهنگهای مقام یکم-«راست» یک سلسله آهنگهای سازی ترتیب داده شد، که آن همچون مقام هفتم «پپجگاه» نام گرفت. این مقام تدریجاً از بین رفت، ولی بعضی آهنگهایش، از …