آلتایها (از سال 1922تا 1948 آی­راتها نیز می‌نامیدند) ، خلقیتیست، که در ولایت اوطانامی کوهستان آلتای کشور آلتای رسفسر زندگی می‌کند. در گذشته نام عمومی گروه قبیله‌های ترکیزبان، که در کوهستان آلتایی و قسماً در آلتای کوزنیسک مسکن بودند. شوماره‌اشان 60 هزار نفر (1979). به زبان آلتای گپ می‌زنند. از …

آلتای مغول، سیستم کوهییست در رخم و ختایی. از شمال غرب به جنوب شرق تقریباً 1000 کیلومتر طول کشیده است، برش 150-300 کیلومتر. جای از همه بلندش 4362 متر (کوهی مونخ-خیرخان-اله). از یکچند قطارکوههای موتوازی عبارت است، که آنها را وادیهای چقور تیکتانیکی بریده گذشته‌اند. تیپّدای کوهها اکثر به پشته‌کوه …

آلتایی گاب، سیستم کوهییست در جنوب رخم، دوام آلتای مغول در سمت جنوب شرقی آن. طولش زیاده از 500 کیلومتر. اساساً 1500-2500 متر بلندی دارد. نقطة بلندترینش اخه-باگدا-اله (3957 متر). التای گاب از یک قطار مسّی و قتاکوهها عبارت است، که آنها از گر­نیت، ریگسنگ و ورق‌سنگهای کریس­تلّی ترکیب یافته‌اند. …

آلتایی کشور، در هیت رسفسر. 28 سپتامبر 1937 تشکیل شده است. در جنوب غری سیبری، در حوزة بالاآب دریای آب و شاخابهای آن-بیه و کتون واقع گردیده است. کشور قریب تمام آلتایی، نشیبیهای غربی سلیر و تیرّیتاریة نزدیکوهی همشفت-آلتای دشتی را دربر می‌گیرد. در جنوب  شرق با رخم و ختایی …

آلتایی (به زبانهای ترکی و مغولی التن-زرّین) ، سیستم کوهییست در آسیا، در تیرّیتاریة ا.ج.ش.س.، رخم و ختایی. در شمال fرب از همواری سیبری غربی (812 ت. ش) cap شده، در جنوب شرق تا همواری گاب (106° ت. ش .) به مسافة 2000 کیلومتر طول کشیده است. قطارکوههای آلتایی به …

آلتاوول (صحیحش آ لتیاوول) ، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق دهنة ریان و ولایت کولاب. تیرّیتاریة کالخوز به نام س. امیرشایف. از آلتاوول تا مرکز ساویت قشلاق 1 کیلومتر، تا ریان 19 کیلومتر؛ راهش آسفالتپوش. اهالی‌اش 1100 نفر. (1981) ، تاجیکان. اوستاخانة آهنگری، بزی نیفت، آسیاب، پونکت پَخته‌خشک‌کنی مکانیکی و …

آلتیپتاپگن، پاسیالکة تیپ شهری (از 14 آوریل 1951) ، تابع ساویت شهری قیراقّوم ولایت لنین‌‌آباد. از پاسیالکه تا شهر قیراقّم 122 کیلومتر، تا ستنسیة راه آهن نزدیکترین-لنین‌‌آباد 101 کیلومتر. اهالی‌اش 6350 وفات (1981) ، روسها، تاجیکها، ازبکها و غیره. پاسیالکه 2 مکتب میانه، مکتب شبانة کارگرجوانان، مکتب موسیقی، 3 باغچة …

آلتینتاپگن، کان معدن پالیمیتلّییست، که در شمال ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان، در جنوب غرب قطارکوه قُرمه واقع گشته است. میدان کان در زانة ویرانه‌های تیکتانیکی بین گرنیتایدهای سنّشان پلیازایی بالا و جنسهای کربنتی دوره‌های دیوان بالا-کربن پایان جایتیر شده است. در این زانه جنسهای مگموی (گرنادیاریت-پارفیر، گرنیت-پارفیر، پارفیریتهای دیبزی) در …

آلتین تپّه، التыن-دیپی، خرابة باششگاه منسوب دورة اینیالیت و عصر برنجیست، که در ریان قهقة ولایت مری ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی ترکمنستان، در دامنکوه کاپیتداغ واقع است. آلتین تپّهرا بار اوّل سال 1929 کارمندان ایکسپیدیسیة خاوران تحت راهبری ا. ا. سیمیاناو، سال 1949 اعضایان آترید ایکسپیدیسیة کامپ­لیکسی آرشیالوگی جنوب ترکمنستان (ایکجت) …

آلات محنت، جزء اساسیه واسطه‌های استحصالات: ماشین، محرک، اسبابها و غیره را، که با یاری آنها در پراسیسّ استحصالات پرید­میت محنت و محصولات می‌برارند، در بر می‌گیرد. آلات محنت مهمترین جزء ترکیبی قوّه‌های استحصال‌کننده است.