«تاریخ جهان‌نما»

«تاریخ جهان‌نما» این اثر مورخ عصر 19 تاجیک ملّایباد محمّد ابن روزی‌محمّد عطّار، که از اوّل پیدایش دنیا تا ابتدای حکمرانی امیر بخارا-مظفّر (1860-75) را در بر می‌گیرد. اثر سالهای 1867-68 به زبان تاجیکی تألیف شده است. «تاریخ جهان‌نما» از 15 باب (قسم) عبارت می‌باشد. باب 1 به تاریخ پیغمبران و فیلسوفان یونان قدیم، باب 2 و 4 به محمّد پیگمبر و خلیفه‌های عرب، باب 3 به پادشاهان قدیم ایرانزمین، بابهای 5-6 به سلاله‌های امویان و عبّاسیان، باب 7 به سلاله‌های همزمان عبّاسیان، باب 8 به قبیله‌های ترک و مغول، باب 9 به سلالهایی، که در آسیای میانه و ایران بعد مغولها حکمرانی کرده‌اند (تیموریان، شیبانیان، صفویان) ، باب 10 به ملک هند، باب 11 به واقعه‌های تاریخی آسیای میانه و مملکتخای دیگر (این باب قریب پرّه از «تاریخ سیند راقم» رونویس شده است) ، بابهای 12-13 به تاریخ اشترخانیان و نادرشاه، بابخای 14-15 ب«منغیتیة بخارا و تیموریان هند و گذشتگان آنها بخشیده شدوند. مؤلف بدون مشاهده‌های شخصی، از بسیار اثرهای تاریخی نیز استفاده برده است. «تاریخ جهان‌نما» برای آموختن واقعه‌های عمومی عالم، خصوصاً زمان مؤلف کتاب مأخذ معتبری ماباشد.