Гуногун

ФЛОБЕР (Ғlaubert) Гюстав (12. 12. 1821, Руан—8. 5. 1880, Круассе, қариби Руан), нависандаи франсавӣ. Аз оилаи ҷарроҳ. Аввалин романи барҷастаи ӯ «Хонум Боварm» (1857; тарҷумаи тоҷикӣ 1967) аст. Дар он ҳаёти мешании музофоти реалистона тасвир шудааст. «Саламбо» (1862) романи таърихи, иҷтимоӣ ва реалистӣ буда, дар он рӯҳи зебопарастӣ, муҳаббати романтикии …

ФИСҶЕРАЛД (Ғitzjerald) Эдуард (31. 3. 1809, Бредфилд, Суффолк —14. 6. 1883, Мертон, Норфолк), шоир ва мутарҷими англис. Дар Университети Кембриҷ хондааст. Пас аз омӯзиши забони форсй соли 1856 «Саломон ва Абсол»-и Ҷомиро тарҷума кард. Хизмати Фисҷералд дар тарҷумаи рубоиёти Умари Хайём (1859) хеле бузург аст. Маҳз ба воситаи тарҷумаи англисии …

ФИШ Радий Геннадиевич (таваллуд 28, 10. 1924, Ленинград), нависанда ва адабиётшиноси советии рус. Иштирокчии Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941—45). Институти шарқшиносии Москваро хатм кардааст (1949). Асарҳояш аз соли 1948 ин ҷониб чоп мешаванд. Таассуроти давраи экспедисияҳои Арктикаро дар повестҳои «Бо тӯрмоҳи мегирам» (1966), «Зинда бод хирсҳо» (1983) тасвир намудааст. Фиш муаллифи …

ФИХТЕ (Fichte) Иоганн Готлиб (19. 5. 1762, Рамменау—29. 1. 1814, Берлин), файласуф ва ходими ҷамъиятӣ, намояндаи идеализми классикии немис. Солҳои 1794—99 Фихте профессори Университети Йен буд, баъди тарғиботи мулҳидонааш аз университети мазкур ронда шуд. Дар «Хитобаҳои расмӣ ба миллати немис», халқро ба таҷдиди ахлоқ ва муттаҳид шудан даъват намуд. Соли …

ФИТРАТИ ЗАРДУЗИ САМАРҚАНДӢ Саидкамол (таваллуд 1657, Самарқанд—соли вафот номаълум, Бухоро), шоири тоҷик. Аз табақаи ҳунармандон. Хонаводаи Фитрати Зардузи Самарқандӣ ба зардӯзӣ машғул будавд. Шоир низ ин ҳунарро ёд гирифта, дар зардӯзӣ маъруф шуд. Аз ҷавонӣ ба шеъргӯӣ шурӯъ кард. Баъди хатми мактаб муддате ба худомӯзаӣ машғул шуда, сипас барои таҳсил …

ФИТРАТИ ДАРВОЗӢ Лутфуллоҳхоҷа (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири тоҷик. Дар асри 19 ва аввали асри 20 зиндагӣ кардааст. Зодгоҳаш Дарвоз. Баъди хатми мактаб барои таҳсил ба Бухоро рафт. Мадрасаро тамом карда, саҳҳофиро пеша намуд. Фитрати Дарвозӣ шоири боистеъдод ва баркамоле буда, ашъори парокандаи зиёди ӯ дар баёзҳо дучор меоянд. …

ФИТРАТ Мулло Қурбонхони Вардонзеҳӣ (соли таваллуд номаълум — вафот 1887), шоири тоҷик. Дар Бухоро таҳсил намуда, дар баъзе туманҳои Бухоро қозигӣ кардааст. Аксари тазкиранависони асри 19 ва ибтидои асри 20 оид ба Фитрат маълумот дода, аз осораш намунаҳои зиёд овардаанд. Дар баёзҳо низ ашъори Фитрат сабт шудааст. У бештар ба …

ФИТРАТ (тахаллус; тахаллуси нахустинаш Миҷмар; ном ва фамилияаш Абдурауф Абдураҳимов; 1886, Бухоро—1937, Тошкент), нависанда ва олими тоҷик. Профессор (1924). Дар мадрасаи Мири Араби Бухоро ва Институти Истанбул хондааст. Роҳбари ҳаракати ҷадидӣ ва яке аз сарварони ҷамъияти адабии пантуркистии «Чиғатой гурунги» («Сӯҳбати аҳли Чиғатой») буд. Аъзои Партияи Коммунистии Бухоро (1918—24). Нозири …

ФИТО… (аз юнонӣ рhуtoп — растанӣ), қисми калимаҳои мураккабро гӯянд, ки ба растани ё илм дар бораи растаниҳо (ботаника) мансуб буданро ифода менамояд (масалан, фитопатология, фитосеноз).

ФИРУЗОБОДИ Абӯтоҳир Муҳаммад ибни Яъқуб ибни Муҳаммад ибни Иброҳим ибни Маҷдуддини Шофеии Шерозӣ (1327, шаҳри Козаруни Шероз—1415), луғатнависи араб. Эронинажод. Дар Шероз, Васит, Бағдод ва Димишқ таҳсил карда, 10 сол дар Байтулмуқаддас дарс гуфтааст. Ба Миср, Макка ва Деҳлӣ (5 сол) мусофирот кардааст. Асари муҳимми Фирузободӣ «Қомус-ул-муҳит» мебошад, ки шарҳу …