ТОҶИКИСТОН, Ҷумҳурии Тоҷикистон, 14 октябр 1924 чун республикаи автономӣ дар ҳайати Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Узбакистон таъсис ёфт; аз 16 октябр 1929 Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Тоҷикистон ва аз 5 декабр 1929 дар ҳайати СССР. Тоҷикистон дар ҷанубу шарқи Осиёи Миёна воқеъ гашта, дар ҷануб бо Афғонистон ва дар шарқ бо Хитой …
Муфассал »ТАВОБИЛ
ТАВОБИЛ, набототи хушкест, ки барои хушбӯй ё хуштаъм намудани таом (масалан, зира, кашниз, мурч, ҳил, дорчинӣ, зардчӯба, қаранфул ва ғайра) истифода мебаранд.
Муфассал »Аббосӣ
Аббосӣ, ниг. Бахмалгул.
Муфассал »Абалак
Абалак (Сеratocarpus urticulosus), гиёҳест яксола, сершохубарг (аз 3 то 30 см қад мекашад). Баргу пояаш аз серпашмакӣ хокистарранг метобад. Баргаш майда (дарозиаш 0,5 – 7 см; бараш 0,2 – 1 см), дурушт, дарозрӯя ё нештаршакл (баъзан риштамонанд). Гулаш майда, сабзтоб (бештар баҳорон мешукуфад). Мевааш сегӯша, ба меваи ҷағҷағ монанд аст; …
Муфассал »БОТАНИКА
БОТАНИКА (юнонӣ botane – сабза, гиёҳ, рустанӣ), маҷмӯи илмҳо дар бораи наботот. Сохт, афзоиш, инкишоф, густариш ва таoаввулу таснифи рустаниҳоро меомузад. Морфология, анатомия, ситология, гистология, эмбриология, физиология, экология, геоботаника, география, палеоботаника, систематика ва биохимияи рустаниҳоро дар бар мегирад. Ба илмҳои зерин ҷудо мешавад: алгология, микология, лихнология, бриология, микробиология, фитопатология ва …
Муфассал »ЛОЛАИ МАҲМЁЗ
ЛОЛАИ МАҲМЁЗ (Corydalis), ҷинси растанӣ аз оилаи шохтаранҳо. Алафи бисьёрсола, баъзан ду ё яксола. Барги бонавбати ду-се карат се парра, гули зигоморфии сафед, зард, бунафш ё қирмизӣ ва ғӯзамеваи дарозрӯяи дуқабата дорад. Қариб 280 намуди Лола м. дар қисмҳои муътадили Евросиё ва Америкаи Шимолӣ паҳн шудааст. Дар СССР қариб 70 …
Муфассал »Печакиҳо
Печакиҳо (Соnvolvulaceae), як оилаи растаниҳои дупалла. Печакиҳо одатан гиёҳҳои яксола ва бисёрсолаи печактанаанд. Печакиҳои нимбутта, бутта ва гоҳо дарахтмонанд низ дучор меоянд. Барги онҳо бедандона ё паррадор буда, дар поя пайдарҳам ҷойгир шудаанд. Гули калони қиф, найча ё зангӯлашакли дуҷинса, хӯшагули симозӣ ё саракмонанд, ғӯза (баъзан чормағзак)-и яктухма ё сертухм …
Муфассал »Печак
Печак 1) а ш а қ а, л а б л о б, к ӯ й печек (Соnvolvulus arvensis), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи печакиҳо. Пояаш печанда буда, дарозиаш аз 20 см то 2 м аст. Баргаш думчадор, байзашакли эллипсӣ, сегушаи дарозрӯя ва аз тарафи думчааш пайконшакл; гулаш пайвастабарги дифшакл, гӯлобӣ, …
Муфассал »Пахтак
Пахтак, бодиринги гург (Astragalus sieversianus), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи лубиёиҳо. Баландиаш то 150 сантиметр, пояаш дарунхолӣ, бо пашмаки зич пӯшида шудааст. Баргаш мураккаб (дарозиаш 15—30 сантиметр), аз 8—20 ҷуфт баргча иборат аст; баргчааш дарозрӯяи эллипсӣ (дарозиаш 2,5 сантиметр). Хӯшагулаш 3—5-гула, гудбаргаш зардча (дарозиаш 3,5—4 сантиметр), ғилофакаш мудаввари каме дарозрӯя (дарозиаш …
Муфассал »Пахтагул
Пахтагул гулхайрии ҳиндӣ, кетмия (Hibiscus syriacus), бутта ё дарахти хурдест аз оилаи тугмачагулҳо. Баргаш З-парра (дарозиаш 5—10 сантиметр, бараш 3—6 сантиметр), гулаш калони зангулашакл (диаметраш то 8—10 сантиметр), сафед, гулобӣ, сурх, кабуд, бунафш ва ғайра, ғӯзааш байзашакл (дарозиаш 2,3 сантиметр), тухмаш гурдашакл (вазни 1000-тоаш 13—15 грамм). Пахтагули худрӯй дар Ҳиндустон, …
Муфассал »