Маданият ва санъат

СИТОРАИ МОҲИ ХОССА, ёдгории меъморӣ, қасри сулолавии Манғитиён, ки 4 км дуртар аз Бухоро, сари роҳи Ғиждувон воқест. Сохтани Ситораи Моҳи Xоса дар аҳди Амир Насруллоҳ (1826—60) оғоз ёфтааст. Бунёди қаср ва боғи хушманзараи атрофи он ба давраи ҳукуматдории Абдулаҳад (1885—1910) рост меояд. Ба сохтмони қаср меъмори тоҷик Ҳоҷӣ Тафиз …

СИТОР, асбоби тории мусиқиест, ки дар Ҳиндустон маъмул аст. Ситорро бо нохун чинда-чинда менавозанд. Дастааш нисбат ба сато (сетор) ғафстар аст. 18—20 парда дорад. Ситор чор тори асосӣ дорад ва аз паҳлӯи дастааш 15 тори иловагӣ барои резонасия (пурқувваткунии садо) кашида шудааст. Косааш себшакли дарунхолист. Сарпӯши косааш тахтачаи суфта аст. …

СИ ТО 1) номи таронаи қадимии аҳди Сосониён, ки Борбади Марвӣ эҷод кардааст. Сито бо шаклу мазмуни худ руҳи хушҳолонаи мардумро дар рӯзҳои ҷашн, зебоии олами созу суруд, базмҳои хуррамию сурур ва ғайраро инъикос мекардааст. 2) Номи асбоби мусиқии торӣ, ки ба танбӯр шабоҳат дорад, аслан бо номи сато машҳур …

СИРҚАТ, плагиат, вайрон кардани ҳуқуқи муаллифӣ ё ихтироъкориро гӯянд. Ғайриқонунӣ аз они худ кардани асарҳо (илмӣ, адабӣ, мусиқӣ) ё ихтироот ва ё таклифи ратсионализатории каси дигарро номанд. Мувофиқи ҳуқуқи советӣ айбдор барои Сирқат бо тартиби гражданӣ ё ҷиноятӣ вобаста аз дараҷаи хатарноки ҷамъиятиаш ба ҷавобгарӣ кашида мешавад. Мувофиқи қонунтузории гражданӣ …

СИРҚАТ (арабӣ — дуздӣ), сирақот, сариқот, сарақот, дар адабиётшиносии классикии форс-тоҷик шеърдузди ва маъниву мазмуни асари дигаронро аз худ кардан. Чор навъи Сирқат вуҷуд дорад: 1) Интиҳол, пурра ва ё бо андак тағйири лафзу маънӣ аз худ кардани шеъри шахси дигар. Муизӣ гуфтааст: Гарчи ба ҷафо даст баровардасти, Бардорам даст, …

СИРОҶӢ Ҷамолуддин Муҳаммад ибни Алӣ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), шоири форс-тоҷик (асри 12). Ба қавли Авфӣ «…шамъи ҷамъи афзоил буд ва бадри сипеҳри фавоил…». Аз анвои шеър бештар ба қасида майл дошт. Тасвири манзараҳои табиат, фаро расидани рӯзу шаб, авсофи зебонҳои маъшуқа ва ғайра мавзӯъҳое, мебошанд, ки қасидаҳои Сироҷӣ …

«СИРОҶ-УЛ-ЛУҒОТ» фарҳанги тафсирии форсӣ (тоҷикӣ), таълифи Сироҷуддин Алихони Орзу (таълифаш 1735). Орзу дар таълифи «Сироҷ -ул -Луғот» аз «Фарҳанги Ҷаҳонгирӣ», «Фарҳанги Сурурӣ», «Фарҳанги Рашидӣ» ва ғайра истифода карда бошад ҳам, вале бештар ба «Бурҳони қотеъ» пайравӣ кардааст. «Сироҷ -ул -Луғот»  монанди «Бурҳони қотеъ» аз рӯи тартиби ҳарфҳои якум, дуюм, союми …

СИРОҶУДДИНИ ҚУМРӢ (нимаи дуюми асри 12—байни 1237 —45), шоири форс-тоҷик. Ҷузъиëти тарҷумаи ҳолаш равшан нест. Сироҷуддини Қумрӣ шоири бебоку озодихоҳ буда, ба муҳити дарбор ва ҳокимону вазирон нафрат доштааст. Шоир дар ашъораш подшоҳони золим, вазирони беинсоф, садрҳои бедиёнат ва амалдорони мағрури замонро зери танқид гирифта. бенавоёну камбағалон-ро ҳимоя кардааст. Сироҷуддини …

«СИРОТ–УС–СУТУР»  Сирот-ул-хат, Мидод-ул-хат, номи шартии маснавии Султоналии Машадӣ доир ба хати настаълиқ. Маснавӣ соли 1514 таълиф шуда, муаллиф ба он ном нагузоштааст. Се боби аввали «Сирот ус – Сутур »   мадҳу ситоиши анъанавӣ иборат аст. Муаллиф дар чор боби минбаъда, ки характери тарҷумаиҳоли дорад, дар бораи давраи кӯдакӣ ва ҷавонии …

СИРОТ (арабӣ — роҳ, тариқ), сиротулмустақим, Пули Сирот, бино ба таълимоти дини ислом пулест миёни биҳишту дӯзах. Рӯзи қиёмат бояд ҳамаи бандагони Худо аз рӯи ин пул гузаранд. Онҳое, ки савобкор ва бегуноҳанд, аз рӯи пули аз мӯй ва аз дами шамшер ҳам бориктар мегузаранд ва ба биҳишт мераванд, бандаҳои …