Маданият ва санъат

«СОЛОНАИ АЙНӢ» конференцияҳои илмие, ки ба муносибати зодрӯзи Садриддин Айнӣ ҳар сол аз тарафи Академияи Фанҳои Республикаи Совети Сотсиалистии Тоҷикистон, Институти забон ва адабиёт ва Комитети Айнии назди Президиуми Академияи Фанҳои Республикаи Совети Сотсиалистии Тоҷикистон, аз соли 1958 инҷониб гузаронида мешаванд. Маҷлисҳо ҳар сол-як бор, аксаран дар рӯзи таваллуди С. …

СОЛНОМА, асари таърихие, ки дар он воқеаҳо ба таври хронологӣ (сол ба сол) оварда мешаванд. Солноманависӣ дар мамлакатҳои Шарқ, аз қадим маълум аст. Солноманависони Араб ва Эрон баъди қабул шудани хати арабӣ ба баёни пай дар пайи воқеаҳо шурӯъ намудазнд. Дар асрҳои миёна, асрҳои 17—19 солноманависон манфиати табақаҳои ҳукмронро ифода …

«СОЗИ НАВРӮЗ»  суруди қадимаи маросимӣ-мавсимӣ, ки Борбади Марвӣ ба муносибати ҷашни Наврӯз тасниф кардааст. 2) Аз оҳангҳои сигонаи Борбади Марвӣ, ки онро «Нози Наврӯз» низ гуфтаанд. 3) Шӯъбаи характерноки овозӣ дар «Ҳаштмақом». 4) Гӯшаи созӣ дар шӯъбаҳои «Наврӯзи Бузург», «Наврӯзи хоро», «Наврӯзи сабо» («Дувоздаҳмақом») ва овозаи «Наврӯз». «Сози Наврӯз» дар …

«СОЗГОРӢ» суруди қадимии мавсимӣ — маросимист, ки Борбади Марвӣ ба муносибати ҷашни Меҳргон тасниф намудааст. 2) Яке аз оҳангҳои сигонаи Борбади Марвӣ. 3) Шӯъба дар «Ҳаштмақом». 4) Гӯшаи созӣ дар шӯъбаҳои «Мағлуб», «Баётӣ» ва «Гавашт». «Созгорт» дар қисмати миёнхати ин шуъбаҳо ҳамчун ҷузъи (шохаи) иловагӣ иҷро мешудааст. Дар овози «Гавашт» …

СОЗ, 1) асбоби тории мусиқиест, ки дар байни халқҳои Осиёи Миёна, Қазоқистон, Закавказия, Афғонистон, Эрон ва Туркия маъмул аст. Соз косаи мурудшакл дошта, аз чуб сохта мешавад. Дастааш дароз буда, ба он пардаҳо насб шудаанд. Соз торҳои филизии ҷуфт ë дутори сегона дорад. Торҳои Соз ба ҳамдигар бо сози кварта …

АБУБАКРИ ТЕҲРОНӢ ал-Исфаҳонӣ (соли таваллуд  ва вафот номаълум), қозӣ, муншӣ ва муаррихи асри 15. Дар бораи аҳвол ва зиндагонии ӯ иттилооти кофӣ дар даст нест. Абубакри Теҳронӣ аслан аз Исфаҳон аст, вале нисбаи «Теҳронӣ»-и ӯ марбут ба касабаи Терон – Каруни (Тирун) Исфаҳон аст, на ба шаҳри Теҳрон. Абубакри Теҳронӣ …

СКРИПКА, аcбоби мусиқии тордоре, ки бо камонча навохта мешавад. Аз рӯи садои регистраш баландтарин асооби гурӯҳи скрипкашаклҳо (Скрипка, алт, виолончел, контрабас). 4 тори мувофиқи квинта ҷӯршаванда дорад. Диапазонаш аз соли октаваи  хурд то до3. Дарозии  умумиаш 600 мм. Тахмин меравад, ки Скрипка  асбоби камончадори  арабҳо буда, асри 8 ба Европаи …

«СИҲОҲ-УЛ-ФУРС»  фарҳанги тафсирии форсӣ-тоҷикист, ки соли 1328 дар Табрез аз тарафи Мууаммад ибни Ҳиндушои Нахҷувонӣ тасниф шудааст. Дар фарҳанг 2300 калима мувофиқи адади ҳуруфи алифбои арабӣ дар 28 боб шарҳ бфтааст. Мусанниф аз 144 нафар шоирони форсигӯе, ки дар Мовароунпаҳру Хуросон ва Эрону Озарбойҷон зиндагӣ ва эҷод кардаанд, бештар аэ …

СИФАТҲОИ МАЪНАВӢ, мафҳуми ахлоқиест, ки бо ёрии он ҷиҳатҳои умумии хулқи одамон дар ҳаёти ҷамъиятӣ муайян мешавад. Сифатҳои маънавии инсон — олиҳиммахӣ, накӯкорӣ, саховатмандӣ, фурӯтанӣ, росткорӣ, аҳдшиканӣ, хасисӣ, мағрурӣ, ва ғайра хусусияти умумии ҷиҳатҳои гуногуни фаъолиятро ифода карда, ҳамчун хосияти ахлоқии фарди муайян низ тавсиф мешаванд. Масалан, мафҳуми «росткорӣ» ҳамчун …

«СИТОРАИ СУРХ», газета, органи комитети районии ПК Тоҷикистон ва Совети депутатҳои меҳнаткашони собиқ райони Норак. Аз соли 1937 то 1953 бо тиражи  нусха, ҳафтае 1 маротиба ба забони тоҷикӣ нашр мешуд.