Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ХАРТУМ, пойтахти Республикаи Демократни Судон (аз соли 1969). Дар андароби дарёҳои Нили Сафед ва Нили Кабуд ҷойгир шудааст. Маркази маъмурии музофоти Xартум аст. Аҳолиаш 2 млн нафар (1985). Бандари дарёӣ, узели роҳи оҳан ва роҳҳои автомобилгард. Аэропорти байналхалқӣ дорад. Соҳаҳои саноаташ: бофандагӣ, хӯрокворӣ, чарму пойафзол, шиша ва ғайра. Университети ва …

«ХАРОБОТ» «Тазкираи Ҳаробот», тазкираест, кп аз тарафи муаллифи номаълуме байни солҳои 1602—17 дар Ҳиндустон таълиф шуда, дар он 291 шоири асри 16 зикр ёфтааст. Муаллиф бо аксари онҳо мулоқот карда будааст. Аз тазкира оид ба тарзи зиндагӣ ва ашъори шоирони барои тазкиранависони дигар номаълум низ маълумот пайдо метавон кард. Шарҳи …

ХАРНУБ, харруб, хурнуб, шамук, ҷинҷак, ҷингак, ҷингалак (Сеrotina silicua), дарахтест аз оилаи лӯбиёиҳо. То 10 м қад мекашад. Баргаш пармонанд, гулаш майдаи бебарг. Мевааш қаҳваранг, сергӯшту сершира, ширин (то 60 фоиз қанд дорад). Меваи харнуб яке аз ширавор Шохаи харнуб ҳои писандидаи мардуми кишварҳои баҳри Миёназамин аст; онро тару тоза …

XАРМАГАС, хармагасҳо, номи муштараки 4 оилаи ҳашароти дуболаро гӯянд, ки кирминаашон паразити хоси ҳайвоноти ширхӯр ва баъзан одам (асосан кӯдакон) аст. Хармагасҳо қариб 160 намуд доранд; дар бадани асп, каркадан, фил ва як намудаш дар растанӣ тухм мегузорад; кирминааш ба даҳони ҳайвонот даромада, дар роҳи ҳозима афзоиш мекунад. Хармагаси ҳалқубинӣ …

ХАЛИФА (арабӣ —ноиб, ҷойнишин), сардори давлати динию теократии мусулмонӣ ё худ хилофатро гӯянд. Дар аҳди аввали ислом ва дар суннӣ сардори ҷамоаи мусулмонӣ баъзе вазифаҳои Мӯҳаммадро ба ӯҳда дошт. Ҳар як халифа бояд аз тарафи ҷамоа интихоб мешуд ва ҳаёти онро мувофиқи шариат ба роҳ мемояд. Чаҳор халифаи аввал —Абубакр, …