Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ХАФАБАНД, хафбандак, як навъ зеби гардани занонро’ гӯянд. Хафабандро бештар аз гарди хазина (навъи мӯҳра), марҷони сурхи майда, баъзан аз нуқра турбоф мекунанд. Xафабанд бо рангҳои гуногун ва гулпартоӣ аз якдигар фарқ мекунад. Одатан нақшҳои хафабанд ромбшакл, чоргӯша, сегӯша ва панҷгӯша мешаванд. Барои духтарон 4—6 ва барои занони калонсол 6—10 тор …

ХАТҲОИ ҲИНДӢ, гурӯҳи хатҳои Осиёи Ҷан. Шарқӣ, ки манбаи умумии пайдоиш ва принсипҳои ягонаи сохти алифбоӣ доранд. Қадимтарин навъи хати Ҳиндустон катибаҳои иероглифии рамзкушоӣ нашудаи мӯҳрҳо (ҳазораи 3—2 то мелод) мебошанд, ки аз Моҳенҷо Даро ва Ҳараппӣ ба даст омадаанд. Нахустин осори адабии рамзкушоишуда ба асри 3 то мелод тааллуқ …

ХАТШИНОСИИ СУДӢ, як соҳаи криминалистикаро гуянд, ки хат ва усулҳои таҳқиқи онро бо мақсади ҳал кардани масъалаҳои тафтиши ҷиноят ва корҳои ҷиноятию гражданӣ дар мурофиаи судӣ меомӯзад.

ХАТҲОИ ТАРТИБИ ДУЮМ, хатҳои ҳамвореанд, ки координатаҳои росткунҷаи онҳо муодилаи алгебравии дараҷаи дуюмро қонеъ мегардонанд. Масалан, эллипс, (аз ҷумла, давра), гипербола ва парабола аз ҳамин қабиланд.

ХАТҲОИ СПЕКТРӢ, соҳаҳои хурди қариб монохроматии спектрҳои оптикиро гӯянд. Xатҳои спектрӣ бо дарозии мавҷи муайян λ (ё басомади он γ = —, ин ҷо с — суръати рӯшноӣ) тавсиф мешавад. Xатҳои спектрӣ ҳангоми аз як ҳолати квантӣ ба ҳолати дигар гузаштани атом (молекула) ба вуҷуд меоянд ва паҳноии муайян доранд.