Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ХИМИЯИ ОРГАНИКӢ, илмест, ки моддаҳои органикӣ (пайвастҳои карбонро бо элементҳои дигар) ва қонунҳои табаддулоти онҳоро меомӯзад. Карбон бо аксар элементҳо пайваст ҳосил мекунад. Дар Xимияи органикӣ ҳар як карбогидрид қатори генетнкӣ дорад. Қатори генетикиро дар натиҷаи ба ин ё он гурӯҳи функсионалӣ, ки хосияти химиявии ин моддаҳоро муанян мекунад, иваз …

ХИМИЯИ НООРГАНИКӢ, Xимияи ғайриорганики, илмест оид ба элементҳои химиявӣ ва пайвастҳои соддаю мураккаби онҳо (ғайр аз пайвастҳои карбон, ки онҳоро химияи органикӣ меомӯзад). Таърихи инкишофи химияи ноорганикӣ бо таърихи умумии химия сахт алоқаманд аст (муҳимтарин комьёбиҳои химияи охири асри 18— аввали асри 19 масалан ба вуҷуд овардани назарияи оксигении сӯзиш, …

ХИМИЯИ КОЛЛОИДӢ, як фасли химияи физикист, номи анъанавии илм оид ба системаҳои дисперсӣ ва ҳодисаҳои сатҳӣ. Xимияи коллоидӣ ҷараён ва ҳодисаҳои бо ҳолати баланддисперсии ҷисмҳо алоқаманд, масалан, диффузия, адгезия, адсорбсия, коагулясия, устуворшавӣ ва ғайраро тадқиқ мекунад. Асосҳои илмии технологияи масолеҳи бинокорӣ, пармакунии ҷинсҳои кӯҳӣ, коркарди механикии металлҳо ва ғайраро дарёфт …

ХИМИЯИ КВАНТӢ, як фасли химияи назариявист, ки дар он масъалаҳои сохту қобилияти ба реаксия рафтани пайвастаҳои химияви ва бандҳои химиявӣ дар асоси тасаввуроту усулҳои механикаи квантӣ муоина мешавад.

ХИМИЯ, илмест, ки табдили моддаҳо, тағйири таркиб ва сохти онҳоро меомӯзад. Таърихи пайдоиши истилоҳи «химия» чандон маълум нест. Бино ба ақидаи аксар тадқиқотчиён, химия аз номи қадимаи Миср — Хемия (аз «хем» ё «хеме» — сиёҳ гирифта шуда, илми «сарзамнни сиёҳ», (илми «Миср»-ро ифода мекунад) ба вуҷуд омадааст. Xимия бо …