Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МУОДИЛАИ ИРРАСИОНАЛӢ, муодилаест, ки дар он бузургии но­маълум дар радикал (реша) мебо­шад, масалан, Уж — 2*5. Барои муоди­лаҳои иррасионалӣ мафҳуми «тартиби муодила» вуҷуд надорад. Асосан се усули ҳал кардани муодила­ҳои иррасионалӣ маъмул аст: 1) усули ҷорӣ намудани номаълуми ёрирасон, ки баъди он ҳалли Муожилаи иррасионалӣ ба ҳалли муодилаи расионалӣ бадал …

МУОДИЛАИ ИНТЕГРАЛӢ, муодилаест, ки функсияи номаълуми он таҳти аломати интеграл воқеъ аст. Муодилаи интегралии ҷинси ду­юми Фредголм ь аз соддатарин Муодилаи интегралист, ки дар он 1р(ж)—функсияи номаълум, /(ж)— аъзои озод, К (ж, t)—ядрои Муодилаи интегралӣ, X — параметр (ҳам қиматҳои ҳақиқӣ ва ҳам қиматҳои комплексӣ қа­бул карда метавонад) мебошад. Дар …

МУОДИЛАИ ДУАЪЗОӢ, муодилаи намуди ж* — а = 0-ро гӯянд, ки дар он а ягон адади ҳақиқӣ ё комплек­сӣ мебошад. Ба ҳал намудани чунин муодилаҳо масъалаи аз решаи дараҷаи n-ум баровардани адади а (ж »= у а) меоварад. Муодилаи дуаъзоӣ n-то решаҳои гуногун дорад, ки дар байни онҳо решаҳои ҳақиқӣ …

МУОДИЛАИ ДИФФЕРЕНДСИАЛИИ ХУДПАЙВАСТ, муодилаест, ки бо муодилаи ба худаш ҳамроҳшуда (пайваста) ҳалҳои якхела дорад (нигаред Муодилаҳои дифференсиалии ҳамроҳшуда). Муодилаи дифференсиалии худпайвасти оддии тартибашон ҷуфт (2m) ва тартибашон тоқ (2т — 1) мувофиқан шаклҳои зеринро доранд: ки дар он Ai функсияҳои х мебо­шанд. Мафҳуми Муодилаи дифференсиалии худпайваст дар назарияи муодилаҳои дифференсиалии …

МУОДИЛАИ ДИРАК, муодилаи квантии ҳаракати электронро гӯянд, ки мувофиқан ба хулосаҳои назарияи нисбият мураттаб сохта тудааст (П. Дирак, соли 1928). Аз Муодилаи Дирак бармеояд, ки электрон моменти миқдори  ҳаракати механикии хос-спин. Бо ёрии Муодилаи Дирак фомулаи саҳеҳтари  савияҳои энергияи атоми гид­роген (ва атомҳои гидрогенмонанд) ҳосил карда шуд, ки структуреаи нозуки …