Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МЕТАМОРФОЗ (аз юн. metamorphosis — дигаргуншавӣ, табдилёбӣ), 1. дигаргуншавии шакл ва сохти организми ҳайвонот дар давраи инкишофи баъдиҷанинӣ. Метаморфоз дар процесси инкишофи индивидуалии организм — онтогенез одатан ҳангоми сахт тағйир ёфтани шароит ва тарзи зиндагӣ (мас., дар вақти аз об ба хушкӣ баромадан ва ё аз ҳаёти мустақилона ба паразитизм …

МЕТАМОРФИЗМИ ҶИНСҲОИ КӮҲӢ (аз юн. metamorphosis — дигаргуншавӣ, табдилёбӣ), процессҳое, ки дар натиҷаи онҳо сохт, таркиби минералогӣ ва баъзан химиявии ҷинсҳои кӯҳӣ дар қишри Замин аз таъсири ҳарорат ва фишор тағйир меёбад. Ҳангоми М. ҷ к. ҷинсҳо гудохта намешаванд ва сахтии худро нигоҳ медоранд. М. ҷ к. асосан се хел …

МЕТАМАТЕМАТИКА, назарияи исбот, назарияи исботҳо, илмест, ки назарияҳои шаклии математикӣ ва тарзу усули исботи математикиро тадқиқ мекунад. Теоремаҳое, ки ба ягон назарияи математикӣ (мас., арифметика, геометрияи Евклид, назарияи гурӯҳҳо) оиданд, ду навъанд. Ба навъи якум тсоремаҳое мансубанд, ки танҳо бо методҳои назарияи предметӣ исбот карда мешаванд. Ба навъи дуюм теоремаҳое …

МЕТАМАНТИҚ, назарияест, ки системаю мафҳумҳои мантиқи шаклии муосирро меомӯзад. Метамантиқ таҳқиқи назарияи исбот, таърифи мафҳуму ҳақиқат дар забони рамзӣ, таъбир ва ғ.-ро дар бар мегирад. Метамантиқ ба ду қисм ҷудо мешавад; синтаксиси мантицӣ ва семантикаи мантиқӣ. Инкишофи Метамантиқ бо бунёд ва омӯзиши хосиятҳои забони рамзӣ вобаста аст.

МЕТАЛЛҲОИ РАНГА, номи техникаи ҳамаи металлҳо ва хӯлаҳои онҳо (ғайр аз оҳан ва хӯлаҳои oн, ки металлҳои сиёҳ ном доранд). Истилоҳи «Металлҳои ранга» дар забони тоҷикӣ бо термини «металлҳои ғайриоҳан»-и бисьёр забонҳои дигар мувофиқ меояд. Дар техника Металлҳои рангаро аз рӯи аломатҳои хосаи гуногун ба гурӯҳҳо ҷудо мекунанд (металлҳои сабук, …