Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МАНОРАИ «ЗУРМОЛА», ёдгории буддоии ибтидои милод дар харобаи Тирмизи Қадим. Аз хишти хом бино ёфта, бо тахтаҳои оҳаксанг рӯкаш шудааст. Дар қисми болоияш осори хоначаи махфӣ боқӣ мондааст, ки дар он сарвати маъбади буддоӣ нигоҳ дошта мешуд. Замоне гунбаз дошт (ҳоло хароб гаштааст). Алҳол баландии Манораи «Зурмола», тақрибан 18 м …

МАНОРАИ ВОБКАНД, ёдгории меъморн дар деҳаи Вобканди вилояти Бухоро (асри 12). Бо фармоиши ҳокими ҳамон давр Бурҳониддин Абдулазизи II сохта шудааст. Манораи Вобканд аз хишти пухта бино ёфта, дар назди масҷиде (масҷид то замони мо нарасидааст) воқеъ будааст. Баландии манора 40,3 м, диаметри асосаш 6,19 м, диаметри болояш — 2,81 …

ЧЎЯН, хӯлаи омехтаи оҳану карбонро гӯянд, ки дар таркибаш манган (то 1,5%), силиций (то 4,5%), сулфур (то 0,08%), фосфор (то 1,8%) ва диг. элементҳои химиявӣ дорад, Чўян маҳсулоти асосии металлургияи сиёҳ мебошад. Хосияти хуби рехтагарӣ ва мустаҳкамии Чўян ба истифодаи васеи он дар мошинсозӣ мусоидат мекунад. Ҳоло қариб 70%-и қисмҳои …

ЧӮПОНЧОЙ, мухаллас (Dian-thus tetralepis), гиёҳӣ худрӯи бисьёрсолаест аз ҷинси мехак (оилаи мехакиҳо). Пояаш рост, сершохча, 15—20 см қад мекашад. Баргаш дарозрӯя (дарозиаш 2—5 см, бараш 1—2 мм), гулаш гулобӣ, сафед ё арғувонӣ, дар нӯги поя ва шохча яктоӣ мешукуфад. Ғӯзааш кушодашавандаи сертухм, тухмаш майдаи сипаршакл, сиёҳ. Дар ҷойҳои санглох ва …

ЧЎЛИНГОН, чӯлинг, шибитак (Galagania fragrantissima), як навъ гиёҳи бисьёрсолаи худрӯи ғазоист (аз оилаи чатргулҳо). Бештар ба шибит монанд аст ва бӯи баланд дорад. Пояаш сершохубарг, 40—100 см қад мекашад. Пиёзакаш майдаи байзашакл. Гулаш майдаи зард (дарозии гулбаргаш 0,7—0,9 мм). Мевааш (дарозиаш 1,8—2,8 мм) қад ва ранги баланд. Моҳҳои июнь — …