Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ЭЛЮВИЙ (аз лот. eluvio—шустаи), таҳнишастҳои ковокро гӯянд, ки дар натиҷаи фарсоиши (вайроншавии) ҷинсҳои куҳӣ ба вуҷуд омада, дар ҷои пайдоиши худ боқӣ мемонанд. Вобаста ба хусусияти ҷинсҳои куҳӣ ва хелҳои фарсоиш (механикӣ, химиявӣ, органикӣ) таркиби механикии Э. гуногун мешавад. Аз ҳамин сабаб Э. дар як ҷо ҳамчун тудаи ҷинспораҳо (сангҳои …

ЭЛОК, Элак, дарьёест дар PСС Тоҷ., калонтарин шохоби чапи д. Кофарниҳон. Аз ҳудуди р-нҳои Файзобод, Орҷоникидзеобод ва Ленин ҷорист. Тули дарьё 97 км, масоҳ. ҳавзааш 829 км. Дарьё аз чашмаи деҳаи Элок, ки дар доманаи ҷанубии қ-куҳи Қаротегин воқеъ гаштааст,ибтидо ёфта, болооб ва ҷараёни миёнааш аз байни қ-куҳи Қаротегину Сурхкуҳ …

ЭЛЛИПСОИД (аз эллипс ва юн. eidos — намуд), сатҳи сарбасти марказии тартиби дуюмро гӯянд. Э. маркази симметрия (нуқтаи О) ва се тири симметрӣ (тирҳои Э.) дорад. Нуқтаи буриши тирҳои координатӣ бо Э. қуллаҳои Э. ном доранд. Ҳангоми бо ҳамворӣ буридани Э. эллипс ҳосил мешавад. Дар системаи координатаҳои росткунҷа муодилаи Э. …

ЭЛЛИПСИС, эллипс (юн. elleipsis — афтидан, партофтан, нарасидани чизе), дар забоншиносӣ афтидани ягон ҷузъи нутқи хаттӣ ва даҳониро гуянд, ки онро аз матн ё мазмуни нутқ ба осонӣ барқарор кардан мумкин аст. Мас, дар муколамаи — «Шумо куҷо меравед?— Хона».— ба ҷои ҷумлаи «Манн ба хона меравам» танҳо як калима …

ЭЛЛИПС (аз юн. elleipsis — камӣ, норасоӣ, афтиш), ҷои геометрии нуқтаҳои (М) ҳамвориро гуянд, ки ҳосили ҷамъи масофаи онҳо то ду нуқтаи муайяни Ғi ва Ғ2 (фокусҳои Э.) бузургии доимист (2а). Дар системаи координатаҳои росткунҷаи хОу муодилаи каноникии Э. чунин аст. Э. хатти тартиби дуюм мебошад ва нисбат ба тирҳои …