ЭЛЛИПСИС

ЭЛЛИПСИС, эллипс (юн. elleipsis — афтидан, партофтан, нарасидани чизе), дар забоншиносӣ афтидани ягон ҷузъи нутқи хаттӣ ва даҳониро гуянд, ки онро аз матн ё мазмуни нутқ ба осонӣ барқарор кардан мумкин аст. Мас, дар муколамаи — «Шумо куҷо меравед?— Хона».— ба ҷои ҷумлаи «Манн ба хона меравам» танҳо як калима омадааст. Ё дар мисраи дуюми байти:

Гар ба масокин назаре мекунӣ,

Бар дили ман, к-аз ҳама мискинтар аст.

(Камоли Хуҷандӣ)

— «назар кун» афтодааст. Э. дар таркибҳои муайянкунанда-муайяншаванда низ мушоҳида мешавад, ки дар натиҷа калимаҳои алоҳидаи мустақил ба миён меоянд: «носазо» (ба ҷои «сухани носазо») «луғат» (ба ҷои «китобл луғат») ва ғ. Баъзан қисми якуми таркибҳои зикршуда, яъне муайяншаванда танҳо мемонад: «назм» (ба ҷои «назми шеър»), «дур» (ба ҷои «дури биҳиштӣ») ва ғ. Э. дар адабиёти бадеӣ  гуфтугу моҳияти услубӣ дошта, каломро муҷазу мавзун ва пуртаъсир мекунад.

В. Капранов.