МАВҶҲОИ ДАВОН, мавҷҳое, ки бар хилофи мавҷҳои истон ҳангоми паҳншавӣ энергия интиқол мекунанд. Мавҷҳои даво ҳам дар фазои озод ва ҳам қад-қади ягон хат паҳн шуда метавонанд; мас., мавҷҳои чандир қад-қади мила, тор, сутуни моеъ ва ғ., мавҷҳои электромагнитӣ қад-қади хатри электрӣ, кабел, мавҷбар ва ғ. паҳн мешавалд. Ниг. низ …
Муфассал »МАВҶҲО
МАВҶҲО, вобаста ба вақт тағйир ёфтани тартиби фазовии максимуму минимумҳои бузургиҳои физикӣ, мас., фишор, зичии модда, шиддатнокии майдонҳои электрию магнитӣ; лаппишҳои паҳншаванда. Дар физикаи муосир намудҳои зерини Мавҷҳоро тадқиқ мекунанд: мавҷҳои сатҳии чандир (ҳолати хусусии онҳо Мавҷҳои садоӣ), мавҷҳои электромагнитӣ (аз ҷумла, шуоъафкании ҳароратӣ, рушноӣ, гаммашуоъӣ, шуоъҳои рентгенӣ, радиомавҷҳо, мавҷҳои …
Муфассал »МАВҶИ ЗАРБАТӢ
МАВҶИ ЗАРБАТӢ, соҳаи гузариши тангбар (ҳангоми якбора афзудани фишор, ҳарорат, суръат ва зичии модда), ки нисбат ба муҳит бо суръати фавқуссадо паҳн мешавад. Мавҷи зарбатӣ ҳангоми таркиш (ниг. расм), ҳаракати ҷисмҳо бо суръатҳои фавқуссадо, разрядҳои электрии пуриқтидор ва ғ. ба вуҷуд меояд. Мавҷи зарбатиро дар лаборатория дар гулбаҳои зарбатӣ, ки …
Муфассал »МАГНИЯ
МАГНИЯ (лот. Magnesium), Mg, элементи химиявии гурӯҳи II системаи даврии Менделеев, рақами ат. 12, массаи ат. 24,305. Магнияи табиӣ аз 3 изотопи собит — 24Mg (78,60%), 25Mg (10,11%) ва 2eMg (11,29%) иборат аст. 3 изотопи радиоактивии сунъиаш —23Me, 27Mg, 2iMg низ ҳосил карда шудааст. Магнияро дар шакли хока соли 1808 …
Муфассал »МАГНЕТОХИМИЯ
МАГНЕТОХИМИЯ, соҳаи химияи физикӣ, ки вобастагии байни хосиятҳои магнитӣ ва химиявии моддаҳоро меомӯзад. Усулҳои магнитӣ якҷоя бо дигар усулҳои тадқиқот дар ҳалли масъалаҳои сохт, характери банди химиявӣ, ҳолати валеитии элементҳо дар пайвастҳо, ассоциация ва полимеризацияи молекулаҳо ёрӣ мерасонад. Магнетохимияро дар омӯзиши катализи гетерогенӣ, диаграммаи ҳолат ва муайян намудани тозагии моддаҳо …
Муфассал »МАВЛОНОВ Шароф Мавлонович
МАВЛОНОВ Шароф Мавлонович (таваллуд 5. 6. 1935, ш. Самарқанд), химики советӣ, доктори илмҳои химия (1980). Аъзои КПСС аз соли 1966. Соли 1958 Университети давлатии Самарқандро хатм кардааст. Солҳои 1958 —61 аспиранти АФ РСС Тоҷикистон Аз соли 1962 мудири лабораторияи физикаи нимноқилҳои Институти физика ва техникаи ба номи С. У. Умарови …
Муфассал »ЛӮНДАЗАБОНҲО
ЛӮНДАЗАБОНҲО (Discoglossidae), оилаи обхокиҳои бедум. Лӯндазабонҳо бештар аз 8-то муҳра доранд. Қабурғаҳои кирминаи онҳо кӯтоҳ буда, дар Лӯндазабонҳои болиғ низ боқӣ мемонанд; дар доғи болояшон дандонҳо ҷойгир шудаанд; забонашон лӯнда (номашон ҳам аз ҳамин ҷост), пилкҳои чашмашон хеле хуб инкишоф ёфтаанд. 4 ҷинси Лӯндазабонҳо (Bombina, Dissoglossus, Alytes ва Barbourula), ки …
Муфассал »ЛЯХОВ Владимир Афанасьевич
ЛЯХОВ Владимир Афанасьевич (таваллуд 30.7.1941, ш. Антрацит, вилояти Ворошиловград), лётчик-кайҳоннаварди СССР, подполковник, Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ (1979). Аъзои КПСС аз соли 1963. Баъди хатми Омӯзишгоҳи олии Ҳарбии ҳавоии Харьков (1964) дар қисмҳои Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ хизмат кард. Дар давоми хизматаш якчанд типи самолётҳоро озмуд. Ляхов соҳиби ихтисоси «Лётчики ҳарбии дараҷаи якум» …
Муфассал »ЛЯПУНОВ Александр Михайлович
ЛЯПУНОВ Александр Михайлович (6.6.1867, Ярославль — 3, И. 191В, Одесса), математик ва механики рус. Академики АФ Петербург (1901; аъзо-кирр. аз 1900). Шогирди П. А. Чебышев. Соли 1880 Университети Петербургро хатм намуд. Доцент (1885) ва профессори Университети Харьков (аз 1882) буд. Аз соли 1902 cap карда дар АФ Петербург кор кардааст. …
Муфассал »ЛЯМБЛИОЗ
ЛЯМБЛИОЗ, бемории узвҳои ҳозима, ки ангезандаи он лямблии (l.nm blia inlestinalis; Д. Ф. Лямбль соли 1859 кашф кардааст) ном микроби паразит мебошад. Манбаи сироит одами бемор ё ҳомили микроб аст, Кас аз он ба воситаи хӯрок ва об сироит меёбад. Лямблиоз дар ҳама мамлакатҳои дуньё паҳн шудааст. Дар СССР дар …
Муфассал »