Илм

МИНЦ Александр Львович (8. 1. Ростови Дон — 29.12.1974, Мос­ква, физик ва радиотехники советӣ, акад. АФ COOP (1958; аъзо-корр. 1946), Қаҳрамони Меҳнати Социалистӣ (1956). Университети Дон (1918) ва Институти инженерҳои алоқаи Москваро (1932) хатм кард. Профессор аз соли 1934. Ба лоиҳакашӣ ва сохтмони як қатор радиостанцияҳои пуриқтидор роҳбарӣ на­муд (ба …

МАГНЕТОН, воҳиди ченкунии моменти магнитӣ, дар физикаи атом ва ядро истифода мешавад. Моментҳои магнитии электрон, атом ва молекулахоро бомагнетони Бор: 11 S = -4^Г 1 9.27 | Ю-< А м», ё дар системаи воҳидҳои СГС ц= eh. эрг = = 9,27 – 10-21 -f- чен мекунанд, ки ин ҷо в …

МАГНЕТИТ (нем. Magnetit, аз юн. magnetia — магнит), оҳансанги магнитӣ, минерал, оксиди мураккаби оҳан FeO FejOj. Таркибаш то 72,4% Fe ва аксар омехтаҳои MgO, СГ]Оэ, АЬОз, МпО, ZnO ва ғ. дорад. Магнетикҳои дар таркибашон TiO доштаро титаномагнетит ва Сгз09 доштаро хромомагнетит меноманд. Дар системаи куби кристалӣ мебандад, кристаллҳои октаэдрӣ, додекаэдрӣ …

МАГНЕТИК, истилоҳест, ки ба ҳамаи моддаҳо ҳангоми муоинаи хосиятҳои магнитии онҳо татбиқ карда мешавад. Вобаста ба гуногунии хосиятҳои магнитии микрозарраҳое, ки моддаро ташкил медиҳанд ва характери таъсири мутақобили онҳо навъҳои гуногуни Магнетикҳо мавҷуданд. Магнетикҳоро аз рӯи бузургӣ ва аломати таъсирпазирии магнитии онҳо х ба диамагнетик (моддаҳое, ки барои онҳо х<0 …

МАГНИТИЗМИ ОФТОБ, маҷмӯи ҳодисаҳое, ки ба мавҷудияти майдони магнитӣ дар Офтоб вобастаанд. Майдони магнитии доғҳои Офтоб, майдони магнитии соҳаҳои фаъоли берун аз доғҳо ва ба ном майдони умумии Офтобро фарқ мекунанд. Майдони магнитии Офтобро бори аввал астрономи америкоӣ Ҷ. Хейл соли 1908 аз рӯи таҷзияи хатҳои фурӯбарӣ (ниг. Ҳодисаи Зееман) …

МАГНЕТИЗМИ ЗАМИН, геомагнетизм, майдони магнитии Замин ва фазоӣ наздизаминии Кайҳон; фасли геофизика, ки тақсимоти майдони геомагнитиро дар фазо ва тағйирёбии онро вобаста ба вақт, инчунин процессҳои геофизикии дар Замин ва қабатҳои болои атмосфера бавуҷудояндаро ки бо майдони геомагнитӣ алоқаманданд, меомӯзад. Майдони геомагнитиро дар ҳар нуқтаи фазо бо вектора шиддатнокӣ Т …

МАГНЕТИЗМ (аз юн. magnelis —магнит), маҷмӯи ҳодисаҳое, ки дар масштабҳои макроскопӣ ҳамчун таъсири мутақобили байни ҷараёнҳои электрӣ, байни ҷараёнҳову магнитҳо (ҷисмҳое, ки моменти магнитӣ доранд) ва байки магнитҳо зоҳир мешаванд. Ин таъсири мутақобил ба воситаи майдони магнитӣ ба амал меояд. Ҳамаи моддаҳо то дараҷае ба хосиятҳои магнитӣ соҳибанд (ниг. Магнетик), …

МАГНЕЗИТ, шпати магнезий (аз номи маҳалли Магнезий дар Юнон), минерал аз гурӯҳи карбонатҳо. Таркиби химиявиаш MgCOs (MgO- 47,82%, СО- 52,18%). Системаи кристаллбандиаш тригоналӣ, намуди кристаллҳояш ромбозирӣ. Бештар дар шакли массаҳои дона-дона вомехӯрад. Рангаш сафед, хокистарии зардтоб. Сахтиаш 3,75–4,25; мурт; зичиаш 2900—3100 кг/м3. Тӯдаҳои Магматизм дар ҷинсҳои намакдор (ҳамроҳи гаҷ) ва …

МАГАКЬЯН Иван Георгиевич (таваллуд 6.       4. 1914, Тбилиси), геологи советӣ, академики АФ РСС Арманистон (1948). Институти кӯҳкории Ленинградро хатм кардааст (1935). Сардори партияи экспедицияи Помир ва дигар мавзеъҳои Тоҷикистон (1934—40), директори Институти илмҳои геологии АФ РСС Арманистон (1960—63), академик — котиби Шӯъбаи илмҳои техникӣ (аз 1943), сонитар Шӯъбаи илмҳои оид …

МАВҶҲОИ ЭЛЕКТРОМАГНИТӢ, тағйири майдони электромагнитӣ, ки дар фазо бо суръати ниҳоӣ (охирнок) паҳн мешавад (ниг. Суръати рӯшноӣ ва Суръати фазавӣ). Мавҷҳои электромагнитӣ ғайр аз баъзе мавридҳои махсус, мавҷҳои кундаланг мебошанд: дар хар нуқтаи майдони Мавҷҳои электромагнитӣ векторҳои шиддатнокии майдонҳои алектрӣ (Е) ва магнитӣ (И) дар ҳамвории нисбат ба самти паҳншавии …