Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МУҲАРРИК-ГЕНЕРАТОР, мотор-генератор, таҷҳизотест иборат аз муҳаррики электрӣ ва генератори ҷараёни электрие, ки ба ҳамдигар ба таври механикӣ васл карда шудаанд. Муҳаррик барои як намуди ҷараёни электрро ба намуди дигари он табдил додан (бештар ҷараёни тағйирёбандаро ба ҷараёни доимӣ), инчунин барои таб­дил додани адади фазаҳо ва басомад хизмат мекунад. Масалан, онро …

МУҲАРРИК (ар. ба ҳаракат оранда), мошини қуввагиест, ки ягон намуди энергияро ба кори механикӣ табдил медиҳад. Муҳаррик вобаста ба навъҳои худ кори механикиро аз ротори чархзананда, аз ҳаракати пешравандаю баргардандаи поршен ё аз аппарати реактивӣ гирифта метавонад. Муҳаррик мошинҳои корӣ, воситаҳои нақлиёти хушкигарду обӣ, ҳавоиву кайҳонӣ, дастгоҳҳои истеҳсоливу техноло­гӣ, асбобҳои …

МУҲАРРАМ (ар. (ҳаром кардашуда), номи моҳи аввали солшумории қамарии ҳиҷрӣ. Ин  моҳро арабҳо барои он «муҳаррам» номи­даанд, ки дар он ҷанг кардан мамнӯъ буд. Дар даҳ рӯзи аввали моҳи Муҳаррам аҳли шиа имом Ҳусайнро ёдоварӣ намуда, ба марги ӯ мотам мегиранд. Дар ин рӯзҳо, хусусан рӯзи 10-ум, ки ошуро номида …

МУҲАММАДҶАЪФАРИ КИФОЯТ  (соли таваллудаш номаълум—вафоташ 1683), хаттоти асри 17 тоҷик. Яке аз устодони хати шикаста. Аслан аз Ҳирот буда, дар Ҳиндустон мезистааст. Баробари навиштани хати шикаста дар таълиқ низ маҳорат доштааст. Дар замони Шоҳиҷаҳон муддатҳо дар девони шоҳӣ машғули хидмат буда, дар аҳди Оламгир вафот кардааст. Намунаи осораш боқист.   …

МУҲАММАДҲУСАЙНИ ҲИРАВӢ (соли таваллуд ва вафоташ но­маълум), хушнависи асри 15 форс-тоҷик. Писари Хоҷа Сонени вазир. Ас­лан аз Бохарз буда, дар Ҳирот умр ба сар бурдааст. Муҳаммадҳусайн Ҳиравӣ аз шогирдони Миралии Ҳиравӣ ва Муҳаммадқосими Шодишоҳ аст. Шоҳ Таҳмоспи Сафавӣ Муҳаммадҳусайни Ҳиравиро ба Қазвин даъват кард. Пас аз чанде аз хизмати дарбор …