Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

СИСТЕМАИ ВОҲИДҲОИ МКГҚС, системаи воҳидҳои техникӣ, системаи воҳидҳои бузургиҳои физикист (ифодааш МКГҚС ё МКGS), ки воҳидҳои асосиаш метр, килограмм-қувва, сония мебошанд. Ба сифати воҳиди масса массаи ҷисмеро қабул кардаанд, ки ҳангоми ба он бо қувваи 1 кгқ таъсир кардан теашавии ҷисм 1 м/сон2 мебошад. Онро воҳиди техникии масса (в. т. …

СИСТЕМАИ ВОҲИДҲОИ БАЙНАЛХАЛҚӢ, системаи воҳидҳои бузургиҳои физикист, ки дар Конференсияи 11-уми генералӣ оид ба чену вазн (1960) қабул шудааст. Ифодаи мухтасараш Si (СИ). Системаи воҳидҳои байналхалқӣ аз 7 воҳиди асосӣ иборат аст: дарозӣ — метр, масса — килограмм, вақт — сонния, қувваи ҷараёни электр — ампер, ҳарорати термодинамикӣ — келвин, …

СИСТЕМАИ АСАБИ МАРКАЗӢ, асабияи марказӣ, қисми асосии системаи асаби ҳайвонот ва одамро гӯянд, ки аз ҷамъи ҳуҷайраҳои асаб (нейронҳо) ва шохаҳои онҳо иборат аст; дар ҳайвоноти бемӯҳра аз системаи байни ҳамдигар зич алоқаманди уқдаҳои асабӣ (ганглияҳо) ва дар ҳайвоноти мӯҳрадору одам аа ҳароммағз ва мағзи сар иборат аст. Вазифаи махсус …

СИСТЕМАИ ВОҲИДҲО, маҷмӯи воҳидҳои асосӣ (мустақил) ва ҳосилавии бузургиҳои физикиеро гӯянд, ки алоқамандии дар табиат вуҷуддоштаи ин бузургиҳоро инъикос мекунад. Ҳангоми муайян кардани воҳидҳои система чунин пайдарпаии таносубҳои физикиро интихоб мекунанд, ки дар он ҳар як ифодаи баъдина танҳо як бӯзургии нави физикӣ дорад. Ин имкон медиҳад, ки воҳиди бузургии …

СИСТЕМАИ АСАБИ ВЕГЕТАТИВӢ як қисми системаи асаби ҳайвоноти мӯҳрадор ва одамро гӯянд, ки фаъолияти узвҳои дохилӣ, системаҳо (гардиши хун, нафаскашӣ, ҳозима, ихроҷ ва ғайра), мубодилаи моддаҳо ва ҳолати фуиксионалии (ҳаяҷонпазирӣ, қобилияти кор ва ғайра) ҳамаи бофтаҳои организмро танзим мекунад. Истилоҳи «Системаи асаби вегетативӣ»-ро биологи франсавӣ М. Биш ҷорӣ намудааст (1800). …