Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

АБТАРИИ БАДАХШӢ (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири форсизабони Ҳиндустон (асри 16). Дар Бадахшон ба дунё омада, замони ҳукмронии Ак­бар (1556 – 1605) ба Ҳиндустон меравад ва ба хидмати дарбор дохил ме­шавад. Абтарии Бадахшӣ аз шоирони мутасаввиф, мӯътакиди таълимоти Ибни Арабӣ (1165-1240) буд. Тазкиранависон дар шеъргӯӣ маҳорату табъи равон дош- …

АБСТРАКСИЯ (аз лотинӣ abstractio – ҷудо карда гирифтан), таҷрид, як навъи фаъолияти тафаккур, ки зимни он фард (субъект) аз маҷмӯи хосиятҳо нишонаҳои асосии ашё (объект)- ро ҷудо карда гирифта, аз он мафҳум ва тасаввур месозад ва аломату хусусиятҳои дуюмдараҷаю камаҳамиятро сарфи назар менамояд. Масалан, одам дар бораи ашёи монанду якхела …

АБСТРАКСИОНИЗМ, санъати абстрактӣ (лотинӣ abstractio – дур шудан, мавҳум, тасаввури номушаххас), санъати мавҳум, ҷараёни иртиҷоӣ дар рассомӣ, ҳайкалтарошӣ ва гра­фика, ки хилофи реализм аст. Дар як қатор мамлакатҳо охири асри 19 ва аввали асри 20 ба вуҷуд омад. Абстраксионизмро дар санъати тасвирӣ, «санъати бе ашё», дар ки­нематография «антифилм», дар ада­биёти …

АБССИССА (лотинӣ а bscissus-буридашуда), яке аз координатҳои, декар- тии нуқта, одатан бо харфи х ишора карда мешавад.

СИҒА, категорияи грамматикии феъл, ки муносибати амалро ба воқеият нишон медиҳад. Сиға бо шаклҳои тасрифии феъл ифода мешавад. Дар забони тоҷикӣ 4 Сиға ҳаст: 1) Сиғаи хабарӣ, ки воқеъ шудан ё нашудан, тасдиқ ва ё инкори амал буда, шаклҳои нақлии феълҳои замони гузашта, баъзе шаклҳаи феълии замони ҳозира ва ояндаи …