Маданият ва санъат

Абдулкарим (соли таваллуду вафоташ но­маълум), хаттот ва хушнависи тоҷик (охири асри 19 – аввали асри 20). Зодгоҳаш Бухоро. Абдулкарим аз хаттотони мумтози давраш ба ҳисоб рафта, ба хати Имоди Қазвинӣ пайравӣ ва тақлид кардааст. Аз на­мунаҳои хати Абдулкарим бисёр қитаоти ҷудогона ва асарҳои китобатшуда боқӣ мондаанд. «Девони ғазалиёт»-и Ҳасанмуроди Одил …

Абдулкарим (соли таваллуд ва вафоташ но­маълум), шоири тоҷик (асри 16). Дар тазкираҳои асри 16 ин шоир чун шахси асилзода, шоири хуштабъ, дорои суханони марғуб ва ашъори дуррбор ёд гардидааст. Хоҷа Ҳасани Нисорӣ дар тазкирааш «Музаккир-ул-ахбоб» Абдулкаримро яке аз шогирдони худ донистааст. Абдулкарим шеърҳои худро аз назари Нисорӣ ва чанде аз …

Абдулғаффор Маҳдуми Бул-Бул мутахаллис ба Фавҷӣ (1879, Хуҷанд – 1979, ҳамон ҷо), хаттот ва шоири тоҷик. Аз шогирдони Абдуллатифи Ҳисорӣ буда, дастнвис ва қитъаҳои ба қалами ӯ тааллуқдоштаро гирдоварӣ намудааст. Ашъори чанде аз шоирони хуҷандиро ҷамъ оварда, онҳоро бо хати зебо китобат кардааст. Аз ҷумла намунаи ашъори худашро бо хати …

Абдулвосиев Абдулло (1922, деҳаи Қӯзибегии ноҳияи Орҷоникидзеобод – 19. 5. 1968, ҳамон ҷо). Қаҳ­рамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1958). Хатмкардаи Омӯзишгоҳи педа­гогии шаҳри Орҷоникидзеобод. Иштирокчии Ҷанги Бу зурги Ватанӣ (1941 – 1945). Нозири комитета Ҳизби Коммунистӣ (1946 -1954), раиси комиҷроияи Шӯрои депутатҳои халқии ноҳия (1955 – 1961), директори идораи қабули ғалла (1961 …

Абдулвосеъ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), шоири форс-тоҷик (асри 15). Дар вилояти Нури Хуросон ба дунё омада, дар ҳамин ҷо таҳсил ва касби камол кардааст. Дар тазкираҳои «Маҷолис-ун-нафоис», «Музаккир- ул-аҳбоб» Абдулвосеъ чун шоири хушбаёну тозафикр ва фозилу донишманд тавсиф шудааст. Намунаҳои ашъораш ба тавассути тазкираҳову баёзҳо то замони мо расидаанд. …

Абдулвосеи Ҷабалӣ Бадеъуззамон ибии Абдуҷомеъ ибни Умрон ибни Рабеи Гарҷистонӣ (соли таваллудаш номаълум – вафоташ 1160), шоири форс- тоҷик. Дар шаҳри Ҳирот таҳсил намуда ба камол расид. Илмҳои расмии давраш, махсусан улуми адабиро хеле хуб омӯхт ва дар шоирӣ мумтоз шуд. Дар дарбори Ғазнавиён ва Салчуқиён – Баҳромшоҳ ибни Масъуди …

Абдулваҳҳобхоҷа  (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), шоири тоҷик (асри 16). Зодгоҳаш Бухоро. Дар 80-солагӣ дар қарияи Асфардони вилояти Нисо фавтидааст. Бо тахаллуси Ориф низ шеър мегуфт. Аз авлоди тазкиранигори асри 16 Хоҷа Ҳасани Нисорӣ (муаллифи тазкираи «Музаккир-ул-ахбоб») будааст. Бино ба маълумоти ин тазкира Абдулваҳҳобхоҷа дар назди падараш илм омӯхта, аз …

Абдулбоқии Наҳовандӣ (1570, деҳаи Ҷулаки Наҳованд – 1633, Ҳиндустон), шоир, адиб, таърихнигори форсизабони Ҳиндустон. Аҷдодаш аз курдони Ироқ буданд. Бобову падараш дар давраи ҳукмронии Исмоили Сафавӣ (1501 – 1524) аз Ироқ ба Эрон кӯчиданд. Падари Абдулбоқии Наҳовандб, бародараш Оқо Ҳизр чун омилон, волӣ, ҳукуматдорони баъзе минтақаҳои атрофи давлат хидмат мекарданд. …

Абдулазизи Махсум (соли таваллуд ва вафоташ намаълум), ҳофиз, навозанда, шоир ва мусиқидони машҳури тоҷик (асри 19). Зодгоҳаш Бухоро, дар ҳамон ҷо аз олам гузаштааст, Ӯ аз ҷавонӣ ба омӯхтани санъати сарояндагӣ ва навозандагӣ пардохта, ба дараҷаи устодӣ расидааст. Барои такмили пешаи овозхонӣ, сознавозӣ, фарогирии қавонини шеърию мусиқӣ назди Аҳмади Дониш, …

Абдулазизи Мароғаӣ Нуриддин ибни Абдураҳмон ( соли таваллуд вафоташ номаълум), оҳангсоз, сароянда, навозанда ва мусиқишиноси форсу тоҷик (нимаи дуюми асри 15-аввали асри 16). Дар деҳаи Нойини вилояти Исфаҳон таваллуд шуда, дар Исфаҳон фавтидааст. Набераи устоди бузурги мусиқӣ Абдулқодири Гӯянда. Асосҳои илмию амалии мусиқиро аз падараш омӯхтааст. Аз ҷавонӣ дар сурудхонӣ, …