Ҷуғрофия

ЧЕЛЯБИНСК, шаҳр (аз 1787), маркази вил. Челябинск. Дар нишебии шарқии Урали Ҷанубӣ, дар соҳили д. Миас ҷойгир шудааст. Аҳолиаш 1086 ҳаз. наф. (1984). Узели калони р. о. Металлургияи сиёҳ ва ранга (заводҳои металлургӣ, прокати қубурҳо, руҳгудозӣ, комбинтаи электрометаллургӣ), мошинсозӣ (заводҳои тракторсозӣ, дастгоҳсозӣ, мошинҳои роҳсозӣ ва ғ.) тараққӣ кардааст. Корхонаҳои истеҳсоли …

ЧЕБОКСАРЫ (ба чувашӣ Шупашкар), пойтахти РАСС Чуваш, (аз 1925). Дар соҳили рости д. Волга ҷойгир аст. Бандари дарёи, ст. р. о., узели роҳҳои автомобилгард. Аҳолиаш 378 ҳаз. наф. (1984). Дар Чебоксары корхонаҳои мошинсозӣ (заводҳои аппаратураҳои электрӣ, тракторҳои саноатӣ, асбобҳои электрченкунанда, кабел ва ғ.), саноати сабук (комбинати матоъҳои пахтагин), хӯрокворӣ, чӯбгарӣ …

ЧАНГОВ, деҳаест дар p-ни Ҳисори РСС Тоҷикистон, маркази С. қ.  Хонақоҳи Кӯҳӣ. Аз деҳа то маркази район 16 км. Соҳаҳои асосии хоҷагиаш боғу токдорист.

ЧАД (Chad), кӯли бастаест дар Африка, дар терр. давлатҳои Чад, Нигер, Нигерия ва Камерун. Масоҳ. 10 —12 ҳаз. км2, ҷуқуриаш то 11 м.

ЧАД, Республикаи Чад (Republique du Tchad), давлатест дар Африкаи Марказӣ. Масоҳ. 1284 ҳаз. км2. Аҳолиаш 4680 ҳаз. наф. (1984), асосан халқиятҳои тубу, сари, багирми, хауса ва арабҳо. Пойтахташ Нҷамена. Забони расмӣ—франсавӣ. Бештар аз ними аҳолӣ ба дини анъанавии маҳаллӣ, боқимондаҳо ба динҳои ислом ва насронӣ эътиқод доранд. Органи олии ҳокимият …

ЦЕЛИНОГРАД, вилоятест дар ҳайати РСС Қазоқистон 24 апр. 1961 таъсис ёфтааст. Масоҳ. 124,6 ҳаз. км3. Аҳолиаш 843 ҳаз. наф. (1984), аҳолии шаҳрӣ 60%. 14 район, 5 шаҳр ва 11 птш дорад. Марказаш ш. Целиноград. Қисми зиёди ҳудуди вилоят аз ҳамворӣ ва пастию баландиҳо иборат аст. Ҳаpop. миёнаи янв. — 18°С, …

ЦЕЛИНОГРАД (с-ҳдои 1832—1981 Оқмола), шаҳр, маркази вил. Целиногради РСС Қазоқистон. Дар соҳили рости д. Ишим ҷойгир шудааст. Аҳолиаш 256 ҳаз. наф. (1984). Мошинсозӣ (аз ҷумла мошинҳои х. қ.), саноати хурокворӣ, сабук ва истеҳсоли масолеҳи бинокорӣ тараққӣ кардааст. 4 мактаби олӣ, театр, музеи кишваршиносӣ ва ғ. дорад. Целиноград с. 1830 ҳамчун …

ХУҶАНД (аз 19 янв. 1936 то 13 янв. 1957 p-ни Ленинобод), шаҳри маъмурист дар ҳайати вил. Хуҷанди Тоҷикистон. Масоҳ. 2651,7 км2. Аҳолиаш 179 ҳаз. наф. (1985), асосан тоҷикон. Район 11 С. қ. дорад: Ёва, Исмоил Ҳамзаалиев, Исфисор, Овчиқалъача, Пахтакор, Унҷӣ, Ғозиён, Қатаған, Қистакӯз, Ўткансой ва Ҳайдар Усмонов. Маркази район — ш. Ғафуров. Релефи …

ХУШТОИРИ МУХЛОН, деҳаест дар p-ни Ғончии вил. Ленинобод. Маркази С. қ. Яхтан. Дар ҳудуди с-зи Ле­нинград. Аз деҳа то маркази район 7 км. Аҳолиаш 1370 наф. (1986). Омӯзишгоҳи касбҳои техникӣ, парки мошину тракторҳо, устохонаи таъмири техника, сехи чӯббурӣ ва ғ. дорад. Соҳаҳои хоҷагиаш ғаллакорӣ ва чорводорист.

ХУШОН, деҳаест дар С. қ. Ромити p-ни Орҷоникидзеободи РСС Тоҷикистон. Дар ҳудуди Хоҷагии ҷангалпарварии Ромит. Аз деҳа то маркази район 43 км. Соҳаи асосии хоҷагиаш ҷангалпарварист.