Ҷуғрофия

ШАНХАЙ, калонтарин шаҳр, маркази саноат ва бандари баҳрӣ дар Хитой, дар соҳили д. Хуаипу, дар наздикии б. Шарқи Хитой. якҷоя бо маҳалҳои атрофаш воҳиди маъмурии алоҳида мебошад. Аҳолиаш бо атрофи шаҳр 12 млн наф. (1982). Шанхай узели муҳимми р. о. ва роҳҳои автомобилгард, бандари калони баҳрӣ ва дарёест. Соҳаҳои муҳимми …

ШАМТУЧ, деҳаест дар pаёни Айнии вил. Ленинобод. Маркази С. қ. Шамтуч. Ҳудуди колхози «Тоҷикистон». Аз деҳа то маркази район 55 км. Аҳолиаш 1030 наф. (1986). Деҳа мактаби миёна, клуб, китобхона, пункти тиббӣ, фермаи говпарварӣ, ошхона ва магазин дорад. Соҳаҳои хоҷагӣ ғаллакорӣ, тамокую сабзавоткорӣ ва кирмаку чорводорист.

ШАМБАРӢ, курорт дар ҳудуди деҳаи Шамбарии р-ни Ҳисори РСС Тоҷикистон. Дар доманаи ҷанубии қ-кӯҳи Ҳисор (26 км ғарбтар аз Душанбе), дар баландии 1100—1150 м аз с. б. ҷой гирифтааст. Тобистонаш гарм (ҳаpop. то 40—-42С); зимистонаш камбарф (ҳарор. миёнаи янв. —1С) мебошад. Боришоти солона 660 мм. Шамбарӣ соли 1953 таъсис ёфтааст. …

ШАМБАРӢ, деҳаест дар С. қ. Алмосии p-ни Ҳисори РСС Тоҷикистон. Ҳудуди заводи зотпарварии «Роҳи Ленин». Аз деҳа то маркази С. қ. 7 км, то район 22 км. Аҳолиаш 400 наф.| (1986). Деҳа мактаби ибтидоӣ ва магазин дорад. Соҳаи асосии хоҷагиаш ғаллакорист. Заминҳояш лалмианд.

ЧУСТ, шаҳрест дар вил. Намангони РСС Ӯзбекистон, маркази маъмурии раёни  Чуст. 12 км шимолтар аз ст.  р. о. Чуст (хати р. о. Қуқанд — Учқӯрғон) ҷойгир шудааст. Дар Чуст з-дҳои пахтатозакунӣ,  ф-каи маснуоти бадеӣ ва қаннодӣ, з-ди кордҳои миллӣ, инчунин омўзишгоҳи педагогӣ, музейҳои таъриху кишваршиносӣ ва ғ. мавҷуданд. Чуст ба …

ЧУКОТ (баҳри Чукот), баҳри канории уқ. Яхбастаи Шимолиро гўянд, ки дар наздикии соҳилҳои Осиё ва Америкаи Шимолӣ воқеъ аст. Чукот соҳилҳои шимолии нимҷаз, Чукот. ва соҳилҳои шим. ғарбии Аляскаро иҳота мекунад. Ба воситаи гул. Беринг бо уқ. Ором ва гул. Лонг бо б. Сибири Шарқӣ пайваст аст. Масоҳ. 595 ҳаз. …

ЧУКОТ (нимҷазираи Чукот), нимҷазираест дар шим. шарқи Осиё, дар вил. Магадани РСФСР. Бо хал. Анадыри б-ҳои Беринг ва Чукот иҳота шуда, аз Америкаи Шимолӣ бо гул. Беринг ҷудо гардидааст. Қисми зиёди Чукотро Куҳсори Чукот ташкил медиҳад. Рельефаш асосан аз баландиҳои гунбазшакл ва қ-кӯҳҳои баландиашон 400—500 м иборат аст. Нуқтаи баландтаринаш …

ЧУВАШИСТОН, Республикаи Автономии Советии Социалистӣ (Чаваш Автономилле Советла Социализмла Республики), дар РСФСР. Масоҳ. 18,3 ҳаз. км3. Аҳолиаш 1320 ҳаз. наф. (1986), чувашҳо (887,7 ҳаз. нафр 1979), русҳо, тоторҳо ва ғ. Аҳолии шаҳрӣ 53%. 24 район, 9 шаҳр ва 8 птш дорад. Пойтахташ ш. Чебоксары. Сатҳаш асосан ҳамвор; дар шарқ баландии …

ЧОРҶЎЙ, вилоятест дар ҳайати РСС Туркманистон 14 дек. 1970 ташкил шудааст. Дар шим. шарқи РСС Туркманистон  воқест. Масоҳ. 93,8 ҳаз. км. Аҳолиаш 652 ҳаз. наф. (1964), аҳолии шаҳрӣ 46%. Вилоят 12 район, 2 шаҳр ва 21 птш дорад. Марказаш ш. Чорҷӯй. Қисми зиёди вилоятро биёбони Қароқум ишғол мекунад; дар канори …

ЧОРҶӮӢ, шаҳр, маркази вил. Чорҷӯи РСС Туркманистон. Дар соҳили чапи д. Аму воқеъ аст. Узели калони р. о., бандари дарёӣ. Аҳолиаш 155 ҳаз. наф. (1964). Корхонаҳои саноатиаш: комб-и абрешим, ф-каҳои пашмресию бофандагӣ, трикотаж, дӯзандагӣ, пойафзол, заводҳои пӯсти қарокӯлӣ, пахтатозакунӣ, комб-и гӯшт, заводҳои шир, ширинбия, з-дҳои суперфосфат, ф-каи мебел ва заводи …