Илм

ЛЮТЕЦИЙ (лот. Lulelium), Lu, элементи химиявӣ аз rypӯҳи 111 системаи даврии Менделеев, рақами ат. 71, массаи ат. 174,97, металли нодирзамин, ба лантаноидҳо тааллуқ дорад.  

МУҲИДДИНОВ Бадриддин Наҷмиддинович (таваллуд 16.12.1924, шаҳри Бухоро), рентгенологи советӣ, доктори илмҳои тиб (1968), профессор (1970). Баъди хатми Институти давлатии тиббии Тоҷикистон (1944) то соли 1947 мудири шуъбаи нигаҳдории тандурустии pайони Ғарм буд. Солҳои 1948—50 сардухтури курорти Обигарм; 1951 —55 мудири шуъбаи нигаҳдорин тандурустии вилояти Ғарм. Солҳои 1956—57 дар Вазорати нигаҳ-дории …

МУҲАММАДИЕВ Эргаш (таваллудаш 10.8. 1941, деҳаи Сароӣ райони Ашт), матема­тики то ИДИ, доктори ил м дои фнви- Я каю математика I (1980). Мактаби миёваро дар по- сёлкаи Шайдони р-ни Ашт хатм кард. Соли 1959 ба факултети          физикаю математикаи Университети давлатии Тоҷикистон дохил шу­да, онро соли 1964 бо дипломи аъло хатм …

МУҲАММАДАЛИИ ҚӮЧОНӢ   (соли таваллудаш номаълум—вафоташ 1877), хушнавис ва донишманди форс. Аслан аз Қӯчон ном мавзеи Хуросон будааст. Лақаби Муҳаммадалии Қӯчонӣ «Санглох» бу­да, бештари осораш бо ин лақаб ва бо иловаи «Мирзо», яъне «Мирзо Санглох» боқӣ мондаанд. Дар бораи зиндагии ӯ маълумоти кофӣ нест. Муҳаммадалии Қӯчонӣ ба мамлакатҳои бисёр, аз ҷумла …

МУҲАММАД МАҲДИИ НАРОҚӢ  (соли таваллудаш номаълум—вафоташ 1831), яке аз уламои шиаи Эрон. Маълумоти ибтидоиро дар Кошон касб намуд. Баъди аз худ намудани сарфу наҳв, илми мантиқ, маониву баён ва фиқҳ ба Исфаҳон рафта, дар ҳавзаи илмии он фалсафа омӯхт ва ба зодгоҳи худ баргашта, ба дарс гуфтан машғул шуд. Бештар …

МУҲАММАД ИБНИ ФАЗЛ — (соли таваллуд номаълум — вафоташ 931, Самарқанд), фақеҳи форс-тоҷик. Дар Балх таваллуд шуда, даврав тифлӣ ва кӯдакиашро он ҷо гузаронидааст. Асосан дар Самарқанд зиндагӣ, таҳсил ва эҷод кардааст. Илмҳои расмии замовашро омӯхта, яке аз машҳуртарин донишмандони аҳди худ гаштааст. Дар мадрасаҳои Самарқанд доир ба фиқҳ дарс …

МУҲАММАД ИБНИ ЛОДИ ДЕҲЛАВӢ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), луғатнависи форсизабони Ҳиндустон. Дар асри 16 умр ба сар бурдааст. «Муайид-ул-фузало» аз муҳимтарин таълифоти ӯ ба шумор меравад. Ҳ. Рауфов.

МУҲАММАД ИБНИ ЗАФАР ИБНИ УМАР  (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), адиб ва тарҷумони асри 12 форс-тоҷик. Муҳаммад аз Мовароуннаҳр, зоҳиран аз Бухоро будааст. Ӯ тарҷумаи форсии «Таърихи Бухоро»-и Наршаҳиро, ки Абунасри Дубовӣ соли 1130 иҷро карда буд, соли 1176 мухтасар кардааст. Ин китоб аз асар­ҳои ҷолиб ва фасеҳи он давр …

МУХАММАД ИБНИ БОБОИ СА­МАРҚАНДӢ     (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), олим ва фақеҳи асри 16 тоҷик. Муфтии Самар­қанд дар аҳди Убайдуллоҳхони Шайбонӣ. Дар Самарқанд зиндагӣ ва эҷод кардааст. Мероси илмии Муҳаммад аз ин «Ал-фатво-ус-Самарқанд» («Фатвоҳои Самарқанд»), «Риёз-ул-музаккирин» («Риёзати зикркунандагон»), «Равзат-ул-воизин» («Боғи ҷаннати воизон»), «Рисолаи ҳисоб дар забти фароиз». «Риёзиёт» («Математика») ва …

МУҲАММАД ИБНИ АҲМАДИ СА­МАРҚАНДӢ (со­ли таваллуд ва вафоташ номаълум), олим ва фақеҳи асри 11 форс-тоҷик. Дар зодгоҳаш Самарқанд зиндагӣ ва таҳсил карда, барои такмили дониш ба Бу­хоро рафтааст. Дар он ҷо фиқҳ, ка­лом, мантиқ забони арабӣ, таърихи халқҳои Мовароуннаҳру араб ва ғайраро омӯхт. Мероси илмии ӯ «Туҳфат-ул- фукаҳо», «Эъзоҳ-ул-қавоид фи-л-муаммо» …