Перташевчиён, ҷ а м ъ и я т и петрашевчиён, кружоки петрашевчиён, иштирокчиёни кружоки сиёсии М. В. Петрашевский. ки солҳои 1845—1849 дар Петербург вуҷуд дошт. Мақсади Петрашевчиён мубориза бар зидди мутлақият ва крепостнойчигӣ буд. В. И. Ленин навишта буд, ки пайдоиши интеллигенсияи сотсиалистӣ «аз кружоки петрашевчиён» оғоз меёбад (Ас., ч. …
Муфассал »Петрашевский Михаил Василевич
Петрашевский (Буташевич- Петрашевский) Михаил Васильевич (13. И. 1821, Петербург-19. 12. 1866 деҳаи Белское, ҳоло кишвари Красноярск), револютсионери рус. Аз оилаи дворянин, факултетити ҳуқуқшиносии Университети Петербургро (1841) хатм намудааст. Дар Вазорати корҳои хориҷӣ тирҷумон буд. Муҳаррир ва муаллифи аксари мақолаҳои назариявии Луғати кисагии калимаҳои хориҷӣ (1846) буд, ки дар он ғояҳои …
Муфассал »Петрарка Франческо
Петрарка (Реtrarса) Франческо (20. 7. 1304, Арессо —19. 7. 1374, Аркуа, назди Падуя), шоири италиявӣ. Аз оилаи нотариус. Дар Унститутҳои Монпеле (1316), Болоня (1320) илми ҳуқуқро омӯхтааст. Петрарка саромади маданияти гуманистии давраи Эҳё бошад ҳам, эҷодиёташ аз таъсири майлу равияҳо, принсипҳои ахлоқии асримиёнагӣ орӣ нест. Инсон ва майли ӯ ба …
Муфассал »Перлюрачиги
Перлюрачиги, ҳаракати миллатчигии буржуазӣ дар Украина дар давраи Ҷанги гражданй (1918— 1920); аз номи яке аз саркардагони он С. В. Петлюра гирифта шудааст. Асоси иҷтимоии Перлюрачигиро кулакҳои украин, буржуазияи маҳаллӣ ва зиёиёни буржуазии дорои рӯҳияи миллатчигӣ ташкил мекарданд. Илҳомбахш ва такягоҳи сиёсии Петлюрачиги партияҳои буржуазӣ ва майдабуржуазии миллатчигии Украина—Партияи сотсиал-демократии …
Муфассал »Петкел Владимир Викторович
Петкел Владимир Викторович (таваллудаш 19. 7. 1930 шаҳри Гатчина, вилояти Ленинград), ходими давлатии советӣ, Корманди фахрии органҳои бехатарии давлатӣ (1973), генерал-майор (1985). Аз оилаи коргар. Аъзои КПСС аз соли 1953. Институти давлатии педагогии Карелияро хатм намудааст (1957). Фаъолияти меҳнатии Петит аз соли 1951, баъди хатми Омӯзишгоҳи дарёнавардии Ленинград чун ёрдамчии …
Муфассал »Петефи Шандор
Петефи Шандор (1. 1. 1823, Кишкёрёш — 31. 7. 1849, Фехередхаза), шоир ва демократи револютсионин венгер. Аз оилан тоҷир. Соли 1839 ба хизмати ҳарбӣ дохил шуд. Ба сабаби беморӣ соли 1841 аз хизмат озод гардида, актёри сайёҳ шуд; бо тарҷума ва китобат таъмини маишат менамуд. Шеъри аввалинаш соли 1842 ва …
Муфассал »Петербург
Петербург, С а н к т-П е т е р б у р г, номи пештараи (аз 1703 то 1914) Ленинград.
Муфассал »Пестел Павел Иванович
Пестель Павел Иванович (5. 7. 1793, Москва —25. 7. 1826, Петербург), револютсионери дворян, декабрист. Асосгузор ва роҳбари Ҷамъияти ҷанубии декабристка. Полковник, командири полки пиёдагарди Вятск, иштирокчии Ҷанги ватанӣ (1812). Ташкилотчии бомаҳорат. Муаллифи лоиҳаи конститутсия— «Ҳақиқати рус». Республикачӣ, тарафдори қатъияи нест кардани ҳуқуқи крепостноӣ, сарнагун сохтани мутлақият ва песту нобуд кардани …
Муфассал »Пестаалосси Иогани Генрих
Пестаалосси (Реstalozzi) Погани Генрих (12. 1. 1746, Тсюрих—17. 2. 1827, Бругг), педагоги демократи Швейтсария, яке аз асосгузорони дидактикаи таълими ибтидоӣ. Аз оилаи табиб. Коллегиуми Каролинумро хатм намуда, дар Швейтсария муаллими кардааст. «Муассисаи камбағалони Нейхоф» (1774—1780), ва ятимхонаи Станса (1798—1799)-ро таъсис намуд, ба мактаби миёна ва Институти муаллимии Бургдоф (1800—1804) ва …
Муфассал »Песси Вилле
Песси (Реssi) Вилле (таваллудаш 24. 3. 1902, Каукола, ҳозира вилояти Ленингради РСФСР), ходими ҳаракати коргарии Финляндия ва байналхалқӣ. То соли 1924 дар хоҷагии ҷангал ва корхонаҳои саноатии Финляндия кор кард. Соли 1923 ба Иттифоқи сотсиалистии ҳавонон, 1921 ба Партия» Коммунистии Финляндия (ПКФ) дохил шуд. Котиби ташкилоти партиявии роҳиоҳанчиёни Пасил (Хелсинки) …
Муфассал »