Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ТЕРМОМЕТР (аз термо… ва …метр), ҳароратсанҷ, асбобест барои чен кардани ҳарорат. Принципи кори Термометр ба тағйири хосиятҳои физикии моддаи дар Термометр истифодашуда асос ёфтааст. Масалан, вобаста ба ҳарорат ҳаҷми моеъот ва газҳо (Термометрҳои моеъгӣ, Термометрҳои манометрӣ), муқовимати электрии металлҳо (Термометрҳои муқовимат), қувваи термоэлектро ҳаракатдиҳандаи термопара тағйир меёбанд.

ТЕРМОКАРСТ (аз термо… ва карст), ҷараёни об шудани яхҳои зери замин ва заминҳои яхбастаро гӯянд. Термокарст ба ноҳияҳои яхбандии бисёрсола хос аст. Дар натиҷаи термокарст шаклҳои махсуси релефи термокарстӣ (чуқуриҳои қиф ё табақмонанд, пастхамиҳои навъи алас дар Ёқутистон) ва дар зери замин ғору холигиҳо ба вуҷуд меоянд. Гармшавии умумии иқлим, …

ТЕРМОИЗОЛЯСИЯ, бо мақсади талаф нашудани гарми изоляция намудани биноҳо, дастгоҳҳои саноатӣ (ё қисмҳои алоҳидаи онҳо), камераҳои сардонӣ, трубопроводҳо ва ғайраро гӯянд. Термоизолясияро дар сохтмон ва энергетикаи гармӣ оарои ба ҳадди ақал овардани талафи гармӣ, дар техникаи сардонӣ ва криогонӣ барои аз таъсири ҳарорати беруна эмин доштани асбобу афзор истифода мебаранд. …

ТЕРМОДИНАМИКА, илмест дар бораи умумитарин хусусиятҳои системаҳои макроскопие, ки дар ҳолати мувозинати термодаиамикӣ мебошанд. Термодинамика процессҳои табдилиеро низ меомӯзад, ки байни ҳолатҳои мувозинати термодинамикӣ ба вуҷуд меоянд. Термодинамика аз рукн (принцип) ҳои умдае иборат аст, ки дар натиҷаи ҷамъбасти мушоҳидаҳои зиёд ба даст омада, ба табиати конкретии ҷисмҳои системаро ташкилдиҳанда …

ТЕРМОГРАФИЯ (аз термо… ва …графия), 1) усулҳои гуногуни сабти афканишоти инфрасурхи объектҳоро номанд; 2) як усули нусхабардории дастнавис ва маториалҳои чопро гӯянд.