Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ШАЪБОН номи моҳи ҳаштуми солшумории ҳиҷрии қамарӣ, ки аз 29 рӯз иборат аст.

«ШАШМАҚОМ»  силсилаи суруду оҳангҳои классикии тоҷик, ки дар як низоми муайян мураттаб гардидааст. «Шашмақом» мероси мусиқии мардуми тоҷик буда, аз шаш мақом: «Бузург», «Рост», .«Наво», «Дугоҳ», «Сегоҳ» ва «Ироқ» иборат аст. Ҳар мақом қисматҳои созӣ — «Мушкилот» ва овозӣ — «Наср»-ро дар бар мегирад. «Мушкилот» танҳо тарзи оҳангӣ буда, тавассути …

ШАШКА, дамка, бозии руимизиест, ки дар тахтаи 64 катакдор (Шахтаи русӣ) ё 100 катакдор (Шахтаи байналхалқӣ) байни ду ҳариф сурат мегирад; ҳар ҳариф 12 (дар Ш.-и байналхалқӣ 20) муҳрача дорад; муҳрачаҳоро ҳам Шашка меноманд. Мақсади бозӣ гирифтан ё банд кардани роҳи муҳрачаҳои ҳариф аст. С. 1947 Федерацияи байналхалқии шашка таъсис …

ШАХТА (Schacht), корхонаи саноати истихроҷи сарватҳои табиатро гуянд. Шахта маъданро ба истеъмолкунандагон ё ба фабрикаҳои маъдантозакунӣ мефиристад. Шахта иншооти рӯизаминӣ (копёрҳо, биноҳо, анборҳо ва ғ.) ва маҷмуи воситаҳои коркарди зеризаминии маъданро муттаҳид менамояд. Шахта корхонаи механиконида ва автоматонида мебошад, ки бо мошин ва механизмҳои босамари истеҳсол ва нақлу ҳамли маъдан, …

ШАХСИЯТ, маҳсули иҷтимоӣ ва субъекти ҷамъиятист, ки таърихан дар асри таъсири муҳити ҷамъиятӣ, тараққии қувваҳои истеҳсолкунанда ва муносибатҳои истеҳсолӣ ташаккул ва инкишоф меёбад. Тарзи муайяни истеҳсолот, маданият ва хусусиятҳои биологи характер, ирода, фаъолияту амалиёти хоси Шахсиятро ба миён меорад. Моҳияти Шахсият «сифати иҷтимоии вай» аст. (К. Маркс ва Ф. Энгельс, …