Маданият ва санъат

Абдуллоев Воҳид Абдуллоевич (15. 5. 1912, Самарқанд – 30. 7. 1985), адабиётшинос, акад. АИ Ӯзбекистон (1966). Институти педагогии Фарғонаро хатм кардааст (1932). Солҳои 1935-1943 дар институтҳои педагогии Бухоро ва Самарқанд, солҳои 1944 – 1969 дар Университи давлатии ба номи Навоии шаҳри Самарқанд мудири кафедраи ада­биёти ӯзбек буд. Аз соли 1963 …

Абдуллоев Аҳмадулло (1910, деҳаи Каттатоники вилояти Андинони Ӯзбекистон – 13. 9. 1966, Душанбе), сарояндаи тоҷик, Ҳофизи халқии РСС Тоҷикистон (1947). Санъати навозандагӣ ва сарояндагиро аз ҳунарманди номии Андиҷон Қорӣ Камол омӯхтааст. Соли 1930 ба Тоҷикистон кӯчида омад ва то соли 1937 дар собиқ ноҳияи Куйбишев колхозчӣ шуда кор кард. Соли …

Абдуллаев Аҳмад (таваллудаш 15. 3. 1936, деҳаи Бибиширини ноҳияи Бойсуни Ӯзбекистон), адабиётшиноси тоҷик, доктори илмҳои филология (1984). Хатмкардаи Институти давлатии педагогии Душанбе (1957). Муаллими мактаби миёна дар Бойсун (1957 -1959), аспиранти АИ Ҷумҳурии Тоҷикистон (1959 – 1962), ходими илмии ИЗА ба номи Рӯдакии АИ Ҷумҳурии Тоҷикистон (1962 – 1988), профессори …

Абдулло Қаҳҳор (17. 9. 1907, Қӯқанд – 25. 5. 1968, Москва; мадфун дар қабристони Ҷиғатойи Тошканд), нависандаи ӯзбек. Раиси Правленияи ИН Ӯзбекистон (1954 – 1956). Фак­та шарқшиносии Донишгоҳи давла­тии Осиёи Миёнаро хатм кардааст (1934). Фаъолияти эҷодиаш соли 1924 аз таълифи ҳаҷвияҳо ва новеллаҳо оғоз ёфтааст. Дар рушди новелла саҳми арзанда …

Абдуллатифи Яздӣ ибни Абдуллоҳи Кабир (соли таваллудаш номаълум – вафоташ 1639), луғатнависи форсизабони Ҳиндустон. Дар зодгоҳаш касби камол намуда, сипас ба Ҳиндустон рафт ва дар он ҷо кору зиндагӣ кард. Аз ҷумлаи корҳои мӯътабар ва эътирофшудаи Абдуллатифи Яздӣ фарҳанги тафсириест бо номи «Латоиф-ул-луғот». Ин асар фарҳанги тафсирии вожаҳои «Маснавии маънавӣ»-и …

Аблуллатифи Ҷомӣ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), шоири тоҷик (асри 16). Дар зодгоҳаш шаҳри  таҳсил намуда, ба камол расидааст. Аз авлоди Аҳмади Ҷомӣ буд. Бино ба маълумо­ти сарчашмаҳо Аблуллатифи Ҷомӣ аз улуми мутадовили замон – адабиёт, фиқҳ, иншо, забони арабӣ ва ғайра баҳраманд гардида, дар муҳити худ шӯҳрати зиёде доштааст. …

Абдуллатифи Балхӣ (соли таваллуд ва вафоташ  номаълум), шоири тоҷик (асри 10). Бино ба маълумоти тазкиранависон, дар ашъори ӯ эҷодиёти даҳанакии халқ ва забони гуфтугӯй таъсири зиёд дорад. Аз мероси адабии Абдуллатифи Балхӣ достони «Иброҳими Адҳам» боқӣ мондааст, ки дар он қиссаю ривоят ва каромату хориқулодоти яке аз намояндагони бузурги тасаввуфи …

Абдуллатиф Мавлоно Абдуллатифи Мастчоҳии Уротеппагӣ (соли таваллуд ва вафоӣаш номаълум), шоири тоҷик . 16). Зодгоҳаш Кӯҳистони Мастчоҳ. Барои такмили дониш ба Уротеппа рафта, дар мадрасаи Кӯкгунбаз таҳсил кард. Пас аз хатми таҳсил ба мударрисӣ машғул шуд. Мувофиқи маълумоти тазкираҳо дар солҳои охири умраш ба Тошканд рафт ва дар он ҷо …

Абдулқодирхони Хаттак (1651 – 1704), шоири афғон. Ба забони пушту менавишт. Аз осори Абдулқодирхони Xаттак «Девони ашъор» (3500 байт; Қандаҳор, 1938), «Ҳадиқаи Хаттак», «Насиҳатнома» маъруфанд. Мавзӯи осораш ишқи ирфонӣ, тавсифи ахлоқи ҳамида, ҷавонмардиву далерӣ, мазаммати зулму зуроварӣ мебошад. «Гулистон»-и Саъдии Шерозӣ, «Юсуф ва Зулайхо»-и Ҷомиро ба забони пушту тарҷума кардааст. …

Абдулқодири Ҳофиз машҳур ба Қодирӣ (1858, Истаравшан – 1943, ҳамон ҷо), сароянда, оҳангсоз, мусиқидон, намояндаи машҳури ҳавзаи Истаравшан. Аз овони ҷавонӣ ба шеъру мусиқӣ ворид шуда, маҳорати сарояндагию навозандагиашро дар шаҳрҳои Самарқанд, Бухоро, Хуҷанд такмил дод. Асосгузори сулолаи мутрибони ҳирфаии Қодириён. Абдулқодир дар навохтану сурудани шохаҳои созию овозии «Шашмақом» («мушкилот», …