Илм

Аббосӣ, ниг. Бахмалгул.

Аббосӣ, аввалин сиккаҳои нуқрагини Сафавиён, ки дар даврони салтанати шоҳ Аббосӣ I дар Эрон зарб зада шуданд. Вазни як Аббосӣ як мисқол ё 7,7г нуқра буд. Дар асри 18 Аббосӣ муҳимтарин воҳиди пулӣ ба ҳисоб мерафт. Сиккаи чорякмисқолии нуқрагинро шоҳӣ меномиданд ва панҷоҳ Аббосӣ як туман ном ва ҳазор динор …

Аббосиён, банӣ Аббос, дуюмин силсилаи хилофати араб (749 – 1258). Аббосиён. аз авлоди амаки Муҳаммад пайғамбар (с) – Аббос ибни Абдулмутталиб (вафоташ 653) буданд. Аббосиён дар натиҷаи низои байни аҳди ташайуъ Умавиён ва муваффақиятҳои дар ин раванд ба дастовардаи шиъаён Умавиёнро сарнагун карда, соҳиби маснади хилофат шуданд. Аббосиён бо паёмбар …

Аббоси Ш (таваллудаш 1732 – 1740), ёздаҳумин ва охирин подшоҳи Сафа­виён. Писари хурдсоли шоҳ Таҳмосби II. Ӯро сипаҳсолори пурқудрат Нодирқулибеки афшор соли 1726 баъди аз салтанат барканор намудани Тахҳмосби II ба тахти салтанат нишонд ва худ то соли 1736 аз номи ӯ ҳукмронӣ кард. Соли 1376 Нодирқулӣ Аббоси Ш-ро низ …

Аббат (лотинӣ аbbas, юн. аbba, оромӣ аbo— падар), дар калисои католикӣ роҳбалад ва пири дайр, қисман соҳибваколати роҳибони насронӣ, падари рӯҳонӣ, устод ва пешвои диндорон дар ҷамъияти роҳибон. Салоҳияти Аббат аз рӯи низомномаву қавоиди дайрӣ, ки муаллифону мураттибонаш Василий Великий (асри 4) ва Бенедикт Нурсийский (охири асри 5 ва аввали …

Абат, биотион, дифос, як навъмоддаи химиявӣ. Аз кристаллҳои сафед иборат аст. Барои нобуд кардани кирминаи пашшаю магасҳо ва ҳашароти молхонаҳо, ҳамчунин аз кана, трипе ва дигар ҳашароти зараррасон ҳифз намудани зироат – лаб- лабуи қанд, сабзавот, растаниҳои ситрусӣ ва пахта истифода мегардад.

Абаса (ар. абаса – рӯ турш кар­дан), сураи 80-уми Қурьон. Дар Мак­ка нозил шуда, аз 42 оят ва як рукӯъ иборат мебошад. Ба тартиби нузул сураи 17-ум аст. Номи Абаса аз ояти якум гирифта шудааст. Сабаби нузули онро чунин гуфтаанд: Абдуллоҳиди Пайғамбар (с) омад, ки ӯ машғули даъвати бузургони Қурайш …

Абак (лот. аbacus), абак, асбоби арифметикиест аз чӯб ва мӯҳраҳои махсус, баистилоҳ, нахустин «калкулятори чубин» дар ҷаҳон. Абак чун асбоби муҳосибӣ дар тамоми кишварҳои қадим истифода мешуд ва то ҳанӯз дар кишварҳои Осиё, аз ҷумла дар Тоҷикистон бо номи «чӯт» баъзан истифода мешавад. Риёзидони асримиёнагии Италия Леонардо Пизан­ский, ки бо …

А – ин ҳарфи якуми алифбои тоҷикӣ (аз соли 1940). Ҳарфи А дар алифбоҳои гуногуни кишварҳои европоӣ ва шарқӣ ҳарфи финикии алиф аст, ки он, зоҳиран, аз аломати идеогра­фии тасвири сари гов пайдо шудааст. Маънои калимаи финикии алиф «гов» мебошад. Дар Европа ин ҳарф ба воситаи алифбоҳои юнонӣ ва этрусию …

Энсиклопедияи Миллии Тоҷик ин як дастоварди илмиву фарҳангии даврони соҳибистиқлолии Тоҷикистон ва нишони давлату давлатдории навини миллати соҳибтамаддун ва куҳанбунёди тоҷик мебошад. Мардуми мо хуб медонад, ки китоб дурри гаронбаҳо, раҳнамои некиву накукорӣ, аниси умум, хуллас ганҷинаи беинтиҳои маънавӣ буда, ҳамчунон як рукни муҳими тамаддуни башарӣ ва ҷузъи ҷудоинопазирӣ зиндагии …