МИНГБОШӢ (аз ӯзб. минг — ҳазор ва бош — cap), унвони ҳарбию маъмурӣ дар Осиёи Миёна. Дар хонии Қӯқанд мансабн Мингбошӣ баъди хон дуюмин мансабе буд. Дар хонии Хева мансаби аз ҳама хурд. Дар Эрон ва Хуросони давраи Нодиршоҳ (1730—47) Мингбошӣ сардори ҳарбӣ. Дар туркманҳо сардори қабила. То ҳамроҳ шудани …

МИНАҶӮЯК, 1) асбоби радиоэлектронӣ барои аз дарьё, баҳр ва хушкӣ дарёфткунандаи минаҳо; 2) асбо­би электромагнитӣ барои ошкор кар­дани минаҳои металлӣ. Ингуна Минаҷӯяк аз панҷараи металлии дастадор, бата­рея ва телефони гушмонаки марбутӣ таркиб ёфтааст. Минаҷӯяк минаҳои дар чуқурии 0,5 м замин ва 1 м об бударо муайян мекунад. Минаҷӯяк ҳангоми аз …

МИНАЕВ Иван Павлович (21. 10. 1840, Тамбов —13. в. 1890, Петер­бург), шарқшинос, асосгузори мактаби диндшиносии рус. Аз соли 1869 до­цент, аз 1873 проф. Университети Петербург. Се маротиба (солҳои 1874—75, 1880, 1885-86) ба Ҳиндустон, Ҷейлон (Шри-Ланка) Бир­ма, Непал ва Миср саёҳат кард. Тадқиқоти илмии Минаев асосан ба таърихи дуньёи қадим, асрҳои …

МИНА (франс. mine), 1) лавозимоти ҷангиест, ки онро аз миномётҳо ва тӯпҳои ногаҳони суфтамила мепарронанд. Минаҳои осколкавӣ, осколкавию фугасӣ (расм), фугасӣ (барои маҳви қувваи зинда ва воситаҳои оташфншони душман ё вайронкунии иншоотҳои мудофиавӣ), оташзананда, дудкунанда, равшанкунандаҳо агитационӣ (барои иҷрои вазифаҳои ҳарбии дуюмдараҷа) ва таълимию машқӣ вуҷуд доранд. Дар тӯпҳои ғеҷони …

МИМОЗА (Mimosa), растаниҳоеро гӯянд, ки ба оилаи мимозагиҳо мансубанд. Ба шакли гиёҳҳои бисьёрсола, бутта ё дарахт мерӯяд. Барги ду карат паршакл, гулҳои майда дорад. 450—500 намудаш дар Америкаи тропикӣ ва субтропикӣ, қисман дар Африка ва Осиё паҳн шудааст. Баргҳои баъзе намудҳoи Мимоза бо таъсири ангезандаҳо (равшанӣ, ҳарорат ва омилҳои диг.) …

МИМИКРИЯ (аз юн. mimikos — тақлид), мимезия, ҳамрангшавии (монандшавии) ҳайвонот ва растанӣ бо муҳити зиндагӣ. Дар натиҷаи интихоби табиӣ ба вуҷуд омадааст. Як навъ тарзи ҳимоя аст, ки ҳайвонҳо ба кор мебаранд. Чунончи, ҳайвонҳо тақлидан ба предметҳои муҳит, растаниҳо, инчунин бо ҳайвонҳое, ки даррандаҳо онҳоро намехӯранд (ми­метизм) тағйир меёбанд, мас., …

МИМИКА (аз юн. mimikos — тақлид), тавассути ҳаракати мушакҳои рӯи ифода намудани ҳиссиёт: шодӣ, алам, ғазаб ва ғ. Мимика унсури муҳими санъати актёрӣ буда, бо ёрии он ак­тёр рӯҳияи қаҳрамонро ифода ме­намояд. Мимика ҳангоми пауза (вақте ки актёр ҳиссиёту фикри қаҳрамони худро бо сухан баён мекунад ё худ аз гуфтору …

МИМАНСА (сашжр.— тадқиқот, муҳокима), яке аз шаш системаҳои асосии фалсафаи ҳиндуия, ки бо шарҳу тафсири Ведало машғул аст. Ҳаким Чайминиро (а. 4 то м.—а. 2 м.?) асосгузори Миманса мешуморанд. Ҷиҳати амалии Миманса ҳангоми ба тартиб овардани маросимҳои Веда ва масъалаҳои назариявии он дар ҷараёни танзими матни Ведаҳо, ки манбаи олию …

МИМ (f), номи ҳарфи 24-уми алифбои арабӣ ва 28-уми алифбои арабиасоси тоҷикӣ. Овозе, ки ин зарф ифода мекард, дар алифбои лотиниасоси тоҷикӣ бо ҳарфи «т» ва аз соли 1940 дар таркиби алифбои русиасоси тоҷикӣ бо ҳарфи «м» ифо­да меёбад. Дар абҷад қимати ададии Мим ба 40 баробар аст. Дар шеъри …

МИЛЬТОН, Милтон (Milton) Ҷон (9.12.1608, Лондон — 8/11.1674, ҳамон ҷо), шоир, ходими ҷамъиятӣ ва мутафаккири англис. Аз оилаи нотариус. Университети Кембриҷро тамом кардааст (1632). Иштирокчии фаъоли муборизаи сиёсии давраи Револютсияи буржуазии Англия дар асри 17. Солҳои 40—50 ҳамчун публицисти намоён памфлетҳо навишта, ба муқобили сиёсати иртиҷоии цензура баромада («Ареопагитика», 1644), …