БОСҚУНҶОҚ, кӯли шӯр дар вилояти Астрахани Федератсияи Руссия, 50 километр шарқтар аз дарёи Волга, дар назди кули Боғдои Калон. Масоҳат 106 километр2. Босқунҷоқ аз сатҳи баҳр 19,5 метр пасттар буда, дар натиҷаи ҳодисаи тектоники пайдо шудааст. Манбаи чашмаҳои шӯри соҳил ва боришот. Аз Босқунҷоқ ҳар сол бо усули механикӣ 4 …

БОСИТ, ал-Босит (густаранда ва паҳнкунанда), яке аз номҳои Худованд. Дар фарҳанги истилоҳоти шаръӣ Босит ҳамроҳ бо калимаи Қобиз якчо барои ифодаи қабзу баст, кашишу кушоиш ва бахшишу маҳрумият дар ҳама чизи моддӣ ва маънавӣ ба кор рафтааст. Корбасти ин маъно аз сӯи Қуръони карим дар сифоти Худованд тамоми паҳнои зиндагонии …

БОСИРА, биноӣ, қувваи биниш, яке аз ҳиссҳои панҷгона; қобилияти дарки андоза, шакл ва ранги ашё, ҷойгирӣ ва масофаи байни онҳо. Чашми инсон фақат мавҷҳои нури дарозиашон тақрибан аз 390 то 760 нм-ро дарк мекунад. Бинобар ин, одам нурҳои дарозиашон кам (ул- трабунафш) ё зиёд (инфрасурх)-ро дида наметавонад. Нури рӯшноии ашё …

БОСВОРТ Клиффорд Эдмунд. (Bosworth Cliffort Edmunt) (таваллуд соли 1928, Шиффелд, Англия), профессор, узви Академияи Британия. Бахши шарқшиносии Коллеҷи шаҳри Оксфордро хатм кар­да, забонҳои арабӣ, форсӣ ва туркиро омухтааст. Доктори илмҳои таърих (1956). Босворт дар донишгоҳҳои Сент-Эндрюс (Шот­ландия), Торонто (Канада), Манчестер (Англия), Уэлс, Ҳарвард (ИМА) тадрис намудааст. Самти фаъолияти илмии Босворт …

БОРШАГОВСКИЙ Александр Михайлович (14.10.1913, ноҳияи Белая Серкови Украина – 4.5.2006, Маскав), шоир, адабиётшиноси рус. Хатмкардаи Институти театршиносии Киев (1935). Фаъолияти адабиаш аз соли 1933 оғоз ёфтааст. Нахустин асари бадеии мансураш (романи таърихии «Парчами Руссия») соли 1953 ба табъ расид. Баъдан роману повестҳо, осори адабиётшиноси дар мавзӯъҳои давраи шӯравӣ нигоштааст. Муаллифи …

БОРУТ, омехтаи сахти тарканда, ки зуд даргирифта, гармӣ ва маҳсули газшакли зиёд хориҷ мекунад. Борут қабат ба қабат сӯхта, гармии ҳосилшударо низ аз қабат ба қабат мегузаронад. Суръати аланга ба таркиби Борут, ҳарорати аввала ва фишор вобаста аст. Борут ду гуна мешавад: бедуд (Борути пироксилинӣ, кордитҳо ва баллиститҳо) ва омехта …

БОРУСӢ Салм (ё Солим) ибни Ҳасан, аз суфиёни асри 9-и Нишопур. Аз рӯйи маълумоти Самъонӣ дар китоби «ал-Ансоб» нахустин нафаре, ки аз Борусӣ ёдовар шу­дааст, Сулламӣ мебошад, ки дар «Таъриху-с-сӯфия» ӯро устоди ҳамдуни Қассор ва фарде мустаҷобуддаъва муаррифӣ кардааст. Китоби мазкури Сулламӣ дар даст нест, вале ӯ дар китоби дигари …

БОРУДӢ Олимҷон писари Муҳаммадҷон (1857, Қазон – 1921, Маскав), рӯҳонии мусулмон ва маорифпарвари Руссия. Баъди гирифтани таҳсилоти ибтидоӣ дар мадрасаи Гулбуюи Урал барои касби таҳсилоти олии динӣ ба Бухоро рафт ва муддати 7 сол дар он ҷо таҳсил кард. Баъди бозгашт ба ватан ба ҷорӣ кардани усули нави таълим пардохт. …

БОРСЕРКУНӢ, раванди коркарди кимиёию ҳароратӣ, сер гардондани сатҳи филиззу хӯлаҳо бо унсури бор ва дар вақти гармкунӣ ва дар муҳити фаъоли кимиёӣ нигоҳ донштан. Борсеркуниро бо мақсади зиёд намудани сахтӣ, гармитобоварӣ ва ба хурдашавӣ тобовар шудан мегузаронанд. Борсеркунӣ инчунин ба зангзанӣ тобовар шудани хӯлаҳои оҳанӣ дар муҳитҳои гуногуни фаъол ва …

БОРРОМИНИ (Borromoni; аслан Кастелли, Castelli) Франческо (25.9.1599-2.8.1667), меъмор, яке аз пешвоёни барокко (усули меъморӣ)-и итолиёӣ. Дар Милан касби сангтароширо омӯхт. Тақрибан соли 1620 ба Рум омад ва таҳти роҳбарии К. Мадерни, баъд Ҷ. Л. Бернини кор кард. Борромини тахайюлоти ғании ороиширо бо ҳисоби дақиқи ҳандасию ҳисобӣ тавъам намуда, тарҳҳои мураккаби …