БОЗИҲОИ ДИДАКТИКӢ, бозиҳое, ки махсус барои амалӣ гардондани ҳадафҳои таълими бачагони синни томактабӣ ва хурди мактабӣ муқаррар шудаанд. Онҳо қобилияти эҳсос намудани шакл, андоза, ранг, ҷойгиршавии ашё дар фазо, мушоҳидакорӣ, диққат, хотира, тафаккур, малакаи ҳисобкунӣ, нутқ, тасаввурот оид ба муҳити беруна ва дигар хусусиятҳои равонии бачагонро инкишоф медиҳанд. Бозиҳои дидактикӣ …

БОЗИҲОИ ҒОИБОНА, чанд намуд аз мусобиқахои шоҳмот, ки ширкатдорони он дар фосилаи муайяне аз ҳам қарор доранд ва онҳо бо истифода аз кумаки ин ё он васоити мухобира бо ҳам бозӣ мекунанд. Бозиҳои ғоибона бар чанд навъанд: бозии мукотибаӣ, мусобиқа аз тариқи телеграф, мусобиқаи телефонӣ, мусобиқаи радиоӣ. Дар қиёс бо …

БОЗИҲОИ ВАРЗИШӢ, навъи бозиҳои мусобиқавӣ. Бо ягон олоти варзишӣ (масалан, тӯби варзишӣ) бо истифода аз усулҳои техникию тактикӣ ба дарвоза ё майдончаи ҳариф задан ё партофтани туб. Мазмуну ташкили Бозиҳои варзишӣ ба тавассути қоидаҳои расмӣ ба низом медарояд. Аксарияти Бозиҳои варзишӣ аз маҷмӯи ҳаракатҳои табиӣ, машқҳои ҷисмонӣ (дав, ҷаҳиш, партофтан, …

БОЗИҲОИ БАЧАГОН, яке аз воситаҳои тарбияи фикрӣ, ахлоқӣ, ҷисмонӣ ва зебоишиносии бачахо. Дар бозӣ ҳолатхои рӯҳӣ: эҳсосот, идрок, тафаккур, хаёл, хотира, ирода ва ғайра инкишоф меёбад. Дар Бозиҳои бачагон мазмуни фаъолияти калонсолон инъикос меёбад ва онҳо се хусусият доранд: бача бозиро озод ва бо майли худ иҷро мекунад; дар бозӣ …

БОЗИЛ Мирзо Муҳаммадрафеъ ибни Мирзо Маҳмуди Машҳадӣ (фавт 1173), ходими давлатӣ ва шоири форсизабони Ҳиндустон. Падараш аз Машҳади Эрон ба Ҳинд омада, дар хидмати давлат буд, баъдан писараш Бозил низ ба корҳои давлатӣ машғул шуд. Бозил, чунонки дар маъхазҳои адабӣ омадааст, шоири ғазалсаро буд, вале маснавии хамосавии «Ҳамлаи Ҳайдарӣ» ба …

БОЗИИ ЧАШМБАСТА, бозии нодид, як навъ бозиест дар шоҳмот, ки бозигар (ба танҳоӣ ё якҷо бо рақиб) бидуни он ки ба тахтаи шоҳмот нигарад, ҳаракати муҳраҳоро (бо такя бар нерӯи ҳофиза) эълом медорад. Аз афроде, ки бори нахуст бо чашми баста шоҳмот бозидааст, Саййид ибни Ҷубайд (фавт 714) ёдоварӣ шудааст. …

БОЗИИ ҲАМЗАМОН, мусобиқаи шоҳмоти оммавӣ, ки дар он нафаре ҳамзамон бо чандин нафари дигар бозӣ мекунад. Дар ин намуд бозиҳо, тибқи қоида, бозигари касбии сатҳи баланд ҳатман бо муҳраҳои сафед бо гурӯҳи бозигарони ҳаваскор ба рақобат мепардозад. Такрибан тамоми чемпионҳои ҷаҳон махорати худро дар ин бозӣ намоиш додаанд. Бозии ҳамзамон …

БОЗИИ САРЕЪ, як намуди бозии роиҷ дар шоҳмот, ки ҳангоми он барои як дидор на беш аз як соат (ба ҳар як рақиб на беш аз 30 дақиқа) вақт дода мешавад. Қоидаҳои Бозии сареъ соли 1987 дар Маҷмаи кулли Федератсияи байналмилалии шоҳмот (ФБШ) дар шаҳри Севил ба тасвиб расидаанд. Ин …

БОЗИИ МУКОТИБАӢ, яке аз намудҳои хеле маъмулӣ бозиҳои ғоибона дар шоҳмот, ки ҳарифон гаштҳои худро бевосита аз тариқи почта ирсол медоранд. Бозии мукотибаӣ бори нахуст соли 1694 дар китоби шарқшиноси англис Т. Хайда «Дар боби бозиҳои шарқиён» ёдоварӣ шудааст. Ӯ менависад: «Шунидам бозаргонони венетсиягию хорва­тӣ, ки дар дуриҳои дур аз …

БОЗИИ БАРҚОСО, блитс (аз олмонӣ Blitz – барқ), як навъи бозии шоҳмот, ки ҳангоми он бар хилофи бозиҳои маъмулӣ ва расмӣ (1-3 соат тӯл мекашад) барои ҳар тараф аз 3 то 5 дақиқа вақт дода мешавад. Қавонини ин бозӣ маъмулиянд, ба ҷуз чанд вижагии муқарраршуда. Нахустин мусобиқаи Бозии барқосо дар …