Теги: математика

ФОРМУЛАҲОИ ТАҚРИБӢ, формулаҳои математикиеанд, ки аз формулаҳои навъи f(x)=f*(x)+ε(x) ҳосил мешаванд; ин ҷо ε(x) – аъзои боқимонда (саҳв, бузургии хурдест, ки баъди баҳо додани саҳеҳӣ партофта мешавад). Масалан, формулаи тақрибии (1 + х2) ≈ 1 + 2х аз формулаи дақиқи (1 + х)2 = 1 + 2х + х2 ҳангоми …

ФОРМУЛАИ РОСТКУНҶАҲО, формулаест барои ҳисоби тақрибии интегралҳои муайян; шаклаш зайл аст: Ҳангоми татбиқи амалии ин формула итихоби қимати л ба шартҳои копкретии масъала вобастагӣ дорад.

ФОРМУЛАИ РЕККУРЕНТӢ (формулаи табдилот), формулаеот, ки қиматҳои р+1 узви uk, uk-1,…, uk-p (k≥р+1) ҳамшафати ягон бисёрузваи {un} (n = 1, 2, …)-ро ба ҳамдигар мепайвандад: Барои зина ба зина муайян кардани узви дилхоҳи бисёрузва ҳангоми маълум будани р узви аввали он u1, u2, …, up имкон медиҳад.  

ФОРМУЛАИ ОСТРОГРАДСКИЙ, формулаест, ки тавассути он интеграли секаратаро ба интеграли сатҳӣ табдил медиҳанд; шаклаш чунин аст: ин ҷо S — сатҳи маҳдуди ориеатасияшуда, ки ҳаҷми V-ро фаро гирифтааст; Р, Q R — функсияҳои сетағйирёбанда, ки дар соҳаи якалоқаи ин сатҳро фарогиранда дода шудаанд. Онро солҳои 1828—31 М. В. Остроградский муқаррар …

ФОРМУЛА (лотинӣ formila — шакл, қоида), комбинасияи аломатҳои математикиро гуянд, ки мазмуни ягон ҷумла ё қоидаи математикиро ифода мекунад; масалан, Формулаи а2 + b2 = с2 алоқаи дарозии гипотенузаи секунҷаи росткунҷаро бо дарозии катетҳояш ифода менамояд.

ФАЗО дар математика, шакл (ё отруктура)-и мантиқан даркшавандаро гӯянд, ки ҳамчун муҳит барои сохтани шакл ё конструксияҳои дигар хизмат мекунад. Мафҳуми умумии «Фазо» дар натиҷаи тадриҷан умумият додану дигар кардани геометрияи Фазои евклидӣ ба миён омадааст. Мафҳумҳои Фазои аз Фазои евклидӣ фарқкунанда бори аввал дар нимаи якуми асри 19 ҷорӣ …

ТЭТА-ФУНКЦИЯ, функсияҳои бутунро гӯянд, ки нисбаташон функсияҳои эллипсиро мемонад.

ТРАНЗИТИВӢ (аз лотинӣ trasitivus — гузариш), яке аз хосиятҳои нисбати мантиқии бузургиҳоро гӯянд. Агар аз нисбат а * b ва b * с нисбат а*с барояд, он гоҳ нисбати а*b-ро Транзитивӣ меноманд. Масалан, нисбати баробарӣ (а = b) тралзитивист, зеро аз а = b ва b = с баробарии а …

ТОПОЛОГИЯ (аз юнонӣ tороs —ҷой ва …логия), як фасли математикаро номанд, ки мафҳуми муттасилӣ — яке аз муҳимтарин мафҳумҳои математикаро меомӯзад. Ба ибораи дигар, Топология мафҳуми бефосилагиро (ки масалан, дар мафҳуми ҳудуд ифода мешавад) ҳамаҷиҳата тадқиқ мекунад. Типологияи сатҳҳо маҳдуд нест ва зимни ин Топологияи бисёрчена ба миён омад. Топология …

ТЕОРЕМАИ ПИФАГОР, теоремаи маъмули геометрияро гӯянд, ки вобстагии дарозии тарафҳои секунҷаи росткунҷаро ифода мекунад. Тахмин меравад, ки теоремаи Пифагор то Пифагор (асри 6 то мелод) низ маълум будааст, вале исботи он ба ӯ нисбат дода мешавад. Дар аввал теорема таносубҳои байни масоҳати квадратҳои дар гипотенуза ва катетҳои секунҷа сохташударо муқаррар …