Теги: Табиб

РОЗӢ Абӯбакр Муҳаммад ибни Закариё ибни Яҳё. (28. 8. 865, Рай—25. 10. 925, Рай), файласуф ва табиби бузурги форс-тоҷик. Дар ово¬ни ҷавонӣ ба касби заргарӣ ва саррофӣ шуғл дошт. Аз чиҳилсолагӣ ба омӯзиши тиб ва фалсафа рӯ овар¬да, ҳардуро ба хубӣ фаро гирифт. Баъд аз ин аввал идораи бемористони Рай …

ТОҲИРИ МАРВАЗӢ (соли таваллуд ва вафот номаълум), табиб ва табиатшиноси машҳури форс-тоҷик (охири асри 11—аввали асри 12). Дар Марв таваллуд ёфта, аввал дар зодгоҳаш, сипас дар Бухоро, Хоразм ва Самарқанд зиндагӣ кардааст. Тоҳири Марвазӣ оид ба тиб ва табиатшиноси асарҳои бисёр эҷод кардааст, ки баъзеашон дар шакли дастнавис ва дигарашон …

ҚАТТОНИ МАРВАЗӢ Айнуззамон Имом Абуалӣ Ҳасан ибни Алӣ (1072—1153), адиб ва табиби форс-тоҷик. Дар Марв зиндагӣ ва эҷод кардааст. Вай дар арӯз, тиб, нуҷум ва ғ. чанд рисола навиштааст. Вазнҳои 24-гонаи рубоӣ дар ду шаҷари — ахрабу аҳрам аз ҷумлаи ихрооти уст. Аксари адабиётшиносони форс-тоҷик, аз Шамси Қайсӣ Розӣ то …

ЯМОМӢ Абусаид (с. тав. номаълум— ваф. 1030, Басра), табиб ва мунаҷҷими форс-тоҷик. Аз муосирони Ибни Сино буда, дар байни ҳамзамононаш бо номи «Шайхи тоифа» ва «Раиси силсила» шуҳрат дошт. Ҳаёт ва таҳсилаш дар ш. Басра ҷараён ёфтааст. Асарҳои машҳуртаринаш: «Шарҳи «Китоби масоил»-и Ҳусайн Ибни Исҳоқ, «Шарҳи «Фусул»-и Буқрот» (ду ҷилд), …

ЯМОМӢ Абулфараҳ ибни Муҳаммад (с. тав. номаълум— ваф. 1047), файласуф ва табиби маъруфи форс-тоҷик; яке аз муосирони Абуалӣ ибни Сино. Я. дар ш. Басра таваллуд ёфта, дар ҳамон ҷо таҳсили илм кардааст. Ӯ илми тибро аз падараш Ямомӣ Абусаид омухтааст. Я. ба Аҳвоз омада бо Ибни Сино вомехурад ва якчанд …

ЮСУФ– Ибни Муҳаммад Ибни Юсуфи Табиб (с. тав. ва ваф. номаълум), олими тоҷик дар соҳаи тиб (а. 16). Муаллифи «Ҷомеъ-ул-фавоид», ки бо номи «Тибби Юсуфӣ» маъмул аст. Дар Бухоро ва Самарқанд таҳсил намуда, дар дарбори Бобур кор ва эҷод кардааст. Ю. чунин асарҳоро таълиф намудааст: «Баҳр-ул-ҷавоҳир», «Фавоид-ул-аҳьёр», «Далоил-ул-бавл», «Далоил-ун-набз», «Қасида …

АБУСАҲЛИ МАСЕҲӢ, Абусаҳл Исо ибни Яҳёи Масеҳии Ҷурҷонӣ (вафот тақрибан 1011), табиби муосири Абуалӣ ибни Сино. Аввал дар дарбори оли Маъмун дар Хоразм зиндагӣ ва фаъолият дошт. Абусаҳли Масеҳӣ устод ва дӯсти наздики Ибни Сино буда, дар Хоразм ҳамроҳ кор кардаанд. Ҳарду узви маҷлиси уламои Абулаббоси Маъмун буданд. Баъди истилои …

ШОҲЗОДА МУҲАММАД ибни Саидфаррухшоҳ, (1866, деҳаи Поршневи Шуғнон—1938, ҳамон ҷо), табиби халқӣ. Илми тибро бо худомӯзӣ ёд гирифтааст. Ш. пеш аз муолиҷаи бемор набз ва забони уро муоина карда, баъд ба таҳқиқи пешоб ва наҷосат мепардохт. У ин корҳоро аз духтур Хмаевский омухта буд. Ш. барои табобати касалиҳои дарунӣ доруҳои …

ШИФОӢ Ҳаким Шарафуддин Ҳасан (1560, Исфаҳон —1627), шоир ва табиби эронӣ. Аз оилаи табиб. Пас аз касби камол ҳакимбошии дарбори Тахмосбӣ 1 (ҳукмр. 1587—1629) буд. Аз хурдсолӣ ба шеъргуӣ шуруъ кард. Девони ашъори Ш. аз қасоид, ғазалиёт, таркиббанду тарҷеъбандҳо, рубоиёт, қитаот, фарқиёт ва ҳазлиёт таркиб ёфтааст. Ба қавли тазкиранависон Ш. …

СУЛТОНАЛИИ ТАБИБИ ХУРОСОНӢ  (соли таваллуд ва вафотномаълум), олим ва табиби тоҷик (асри 16). Дар Хуросону Самарқанд таҳсил кардааст. Аз асарҳои Султоналии ТабибиXуросонӣ «Дастур-ул-илоҷ» (соли 1526—27) маълум мешавад, ки ӯ ба омухтани масъалаҳои беҳдошти хӯрок, нушокиҳо, мавриди хоб, сару либос, машғулият ва варзиш, кори ҷисмонӣ, иқлим ва ғайра эътибор додааст. Султоналии …