Теги: Растанӣ

  СИСТЕМАТИКАИ РАСТАНӢ, як фасли систематикаро гӯянд. Систематикаи растанӣ таърихи қадим дорад. Ҳанӯз Теофраст растаниҳоро ба 4 гурӯҳ — дарахт, бутта, нимбутта ё буттача («фриганон») ва алафҳо ҷудо карда буд. Олими италиявӣ А. Чезалпино (1583) нахустин таснифотм сунъии растаниҳоро, ки асосан ба сохти мева ва тухм асос ёфта буд, нашр …

СИЁҲМУҒ, сиёҳмушк, қарокун, як навъ касалии растаниро гуянд, ки занбӯруғҳои сиёҳмуғ ба вуҷуд меоваранд. Бештар зироатҳои ғалладона Сиëҳмуғ мешаванд. Аз Сиëмуғ пиёзҳо, торониҳо, мехакиҳо, мураккабгулҳо,чатргулҳо,хашхошиҳо ва ғайра низ зарар мебинанд. Сиëмуғ ба хоҷагии қишлоқ зарари калон мерасонад. Хӯша, сӯта, баргу поя ва дони растании касал сиëҳ гашта, пур аз хокаи …

СЕЛИН (Аristidа), ҷинси гиёҳҳои як ё бисёрсолаест аз оилаи хӯшаиҳо. Селин гиёҳи серпоя буда, дар бехаш чим дорад. Баргаш борик, гулаш дуҷинса, донааш зардтоб. Дар Осиёи Миёна 5 намуди Селин месабзад. 4 намудаш дар регзорҳои Тоҷикистони Шимолӣ ва Ҷанубӣ мерӯяд. А. adscensionius гиёҳи яксолаест, ки то 60 см қад мекашад, …

Аббосӣ, ниг. Бахмалгул.

МУШХОР (Arctium), як ҷинси растаниҳои алафии дусолаест аз оилаи мураккабгулҳо. Барги калон-калони найчашакли дуҷинсаи бештар қирмизӣ дорад. 11 намудаш дар минтақаҳои мӯътадили Евросиё паҳн шудааст. Дар Иттифоқи Республикаҳои Советии Сотсиалистӣ СССР 8 намудаш бештар дар наздикиҳои манзилгоҳ, ҷойҳои хокрӯбаю харобазор, лаби роҳ, полиз ва ғайра месабзад. Дар Тоҷикистон 2 намуди …

МУШУНГ, н а х ӯ д и даштӣ (Pisum sativum), растании яксолаест аз оилаи лӯбиёиҳо. Баландиаш то 1 метр; пояаш ғафси камшохча, баргаш мураккаб (аз 2—3 ҷуфт баргча иборат), гулаш калони одатан ҳарранга, баъзан сафедтоб, ғилофакаш 6— 8-тухма, тухмаш мудаввари зарди сабзча, сурхтоби холдор. Моҳҳои июн — июл гул ва …

МУШКИ ЗАМИН (Cyperus), як ҷинси растанихои алафии бисёрсола, баъзан ду ё яксоларо гӯянд, ки ба оилаи ғешаиҳо мансуб аст. Гули дуҷинса, хӯшагули мураккаби соябоншакл, чормағзаки сеқирра дорад. Қариб 500 намудаш асосан дар минтақаҳои тропикӣ, субтропикӣ ва баъ-зан мӯътадил мерӯяд. Дар Иттифоқи Республикаҳои Советии Сотсиалистӣ СССР 14 ва дар Тоҷикистон 7 …

БОМАС (Bromus), бомус, рустаниест як-ду ва бисёрсолаи хӯшадор. Пояаш шахшӯли муякдор ё бемуяки борик буда, 5-120 см қад мекашад; хӯшагулаш ҷорӯбакшакл аст. Апрел-июл гул карда, баъдтар тухм мебандад. Бомас қариб дар ҳама ҷо мерӯяд; дар кӯҳҳо дар баландиҳои 2500-3000 м аз с. б. дучор меояд. Хусусан дар ҷойҳои камхок – …

Печакиҳо (Соnvolvulaceae), як оилаи растаниҳои дупалла. Печакиҳо одатан гиёҳҳои яксола ва бисёрсолаи печактанаанд. Печакиҳои нимбутта, бутта ва гоҳо дарахтмонанд низ дучор меоянд. Барги онҳо бедандона ё паррадор буда, дар поя пайдарҳам ҷойгир шудаанд. Гули калони қиф, найча ё зангӯлашакли дуҷинса, хӯшагули симозӣ ё саракмонанд, ғӯза (баъзан чормағзак)-и яктухма ё сертухм …

Печак 1) а ш а қ а, л а б л о б, к ӯ й печек (Соnvolvulus arvensis), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи печакиҳо. Пояаш пе­чанда буда, дарозиаш аз 20 см то 2 м аст. Баргаш думчадор, байзашакли эллипсӣ, сегушаи дарозрӯя ва аз тарафи думчааш пайконшакл; гулаш пайвастабарги дифшакл, гӯлобӣ, …